بررسي كثرت گرايي ديني از منظر عرفان و دلالت هاي آن در تربيت ديني

از جمله مباحث مهمي كه در مطالعات نوين ديني و فلسفۀ دين مطرح بوده، پلوراليسم يا كثرت گرايي ديني است. اين مبحث از نگاه انديشمنداني نظير هيك به دنبال اثبات اين مطلب است كه حقانيت و رستگاري، مخصوص يك دين خاص نبوده و همۀ اديان و مكاتب بشري، بهره اي از حقيقت مطلق و غايت قصوي دارند. چنان‌كه پيداست اولين نتيجۀ كثرت گرايي هيكي، پذيرفته شدن هر مدعايي بدون ارزيابي معرفت شناسانه و بروز اختلاف و تفرقه افكني ميان انسانهاست؛ از اينرو براي جلوگيري از وقوع چنين امري بايد به بررسي رويكردهاي ديگر موجود در اين زمينه پرداخت. در اين مقاله سعي شده است تا با روش استنباط فلسفي، كثرت گرايي مبتني‌ بر عرفان به عنوان متناسب­ترين رويكرد در ارتباط با تنوع و كثرت اديان در نظر گرفته شود. نتايج اين پژوهش نشان مي­دهد كه با توجه به آموزه هاي وحدت محورِ عرفان و مؤلفۀ وحدت در عين كثرت و كثرت در عين وحدت، ميتوان چگونگي مبنا قرار گرفتن عرفان براي كثرت گرايي ديني را تبيين نمود. از سوي‌ ديگر با بررسي آثار چنين وحدت در عين كثرتي ميتوان به استخراج پيامدهاي مثبت آن در زمينۀ تربيت ديني نيز پرداخت.