«اصلاحگري» و «ميانجيگري» به عنوان جايگزين روش‌هاي سنتي حل اختلافات مدني- تجاري (امكان بكارگيري آنها در صنعت نفت)

در دهه‌هاي اخير، غالب تجار بين‌المللي از رجوع اختلافات خود به دادگاه‌ها رويگردان شده و به داوري روي ‌آوردند. از دلايل اين رويكرد مي‌توان به سرعت بيشتر و هزينه كمتر داوري، خصوصي و محرمانه بودن آن و اختيار طرفين دعوي در تعيين تشريفات حل اختلاف اشاره كرد. ليكن، به مرور مزيت‌هاي داوري بر رسيدگي دادگاهي رنگ باخته و داوري شكل و شمايل رسيدگي دادگاهي به خود گرفت. با افزايش قاعده‌مندي و پيچيدگي داوري، سرعت رسيدگي كاهش و هزينه‌هاي داوري افزايش يافت. دلايلي از اين دست باعث اقبال رو به فزوني تجار بين‌المللي به روش‌هاي حل اختلاف جايگزين ساده‌تر، سريع‌تر و ارزان‌تر از قبيل ميانجيگري و اصلاحگري شده است. مقاله حاضر به بررسي مزيت‌ روش‌هاي اصلاحگري و ميانجيگري نسبت به رسيدگي دادگاهي و داوري پرداخته و امكان كاربرد آنها براي حل اختلافات ناشي از قراردادهاي نفتي و گازي را مورد بحث قرار مي‌دهد و نتيجه مي‌گيرد كه با توجه به ويژگي‌هاي خاص صنعت نفت از جمله نياز به حل سريع اختلاف و لزوم حفظ جو همكاري و دوستي در اين قراردادهاي بلند مدت، روش‌هاي اصلاحگري و ميانجيگري مي‌توانند جايگزين مناسبي براي روش‌هاي حل اختلاف داوري و رسيدگي دادگاهي به منظور حل اختلاف در قراردادهاي نفتي و گازي بوده و به تكميل پروژه‌ها و تداوم سرمايه‌گذاري‌ها در اين صنعت خاص كمك نمايند.