ويتگنشتاين متأخر و حقوق

ديدگاه ويتگنشتاين متأخر دربارۀ مسائلي مانند زبان، معنا، فلسفه و كاركردهاي آن تأثير بسياري در زمينه‌هاي مختلف علوم‌ انساني گذاشته و حقوق هم در اين ميان بي‌بهره نبوده است. بسياري از حقوق‌دان‌ها از آراي او در تفاسير خود از واژگان حقوقي، فرايند تصميم‌گيري حقوقي يا نقد و بررسي مكاتب مختلف بهره‌مند شده‌اند. چنين استفاده‌هايي از آراي ويتگنشتاين به مباحث نظري منحصر نيست و حتي قضات هم در مستدل كردن آراي خود از افكار او بهره برده‌اند. در زمينۀ تفسير واژگان حقوقي هواداران ويتگنشتاين سعي كرده‌اند كه آنها را با توجه به زمينۀ كاربردشان معنا كنند؛ به‌همين دليل با هر گونه تلقي كه برداشتي ايستا از اين واژگان داشته باشد، مخالفت كرده‌اند. چنين ديدگاۀ در تلقي سنتي ما از قراردادها انقلابي به پا خواهد كرد. ويتگنشتاين معيارهايي را در اختيار ما مي‌نهد تا با استفاده از آنها بتوانيم بسياري از اعوجاجات و كج‌فهمي‌هاي مكاتب حقوقي را كشف كنيم؛ كج‌فهمي‌هايي كه در خصوص شناسايي حقوق، چگونگي تصميم‌گيري در آن و نحوۀ به‌توافق‌رسيدن يا منشأ اختلاف‌هاست. و همچنين بتوانيم از اين راه بسياري از اين مكاتب را منحل كنيم.