ارزيابي تأثير ITS بر ايمني ناوگان حمل ونقل عمومي جاده اي با استفاده از فصلنامه علمي پزوهشي روش مقايسه اي دوجفتي اونس با رويكرد سامانه سپهتن

زمينه و هدف: اين پژوهش از لحاظ هدف و ماهيت، كاربردي است؛ به اين دليل كه پليس راه راهور ناجا با همكاري سازمان راهداري و حمل ونقل جاده اي و با استفاده از ظرفيت بخش خصوصي به منظور كنترل و نظارت بر نحوه فعاليت و عملكرد ناوگان حمل و نقل عمومي بين شهري، با بهره گيري از ITS سامانه اي تحت عنوان «سامانه نظارت و پايش هوشمند تردد ناوگان حمل ونقل جاده اي كه به اختصار «سپهتن» ناميده مي شود، طراحي و در پايان سال 1395 روي تمام اتوبوس هاي ناوگان حمل و نقل عمومي برون شهري نصب كرده است. پس از گذشت يك سال از تاريخ استفاده از سامانه مذكور، ضرورت ايجاب مي نمايد تا بررسي گردد آيا سپهتن بر ايمني اتوبوس هاي ناوگان حمل و نقل عمومي برون شهري تأثير داشته است يا خير؟ و اگر تأثير داشته است، تأثير آن چگونه بوده است؟ و ميزان آن به چه اندازه بوده است؟ روش: روش هاي گردآوري داده ها، توصيفي از نوع ارزيابي با استفاده از روش مقايسه اي دوجفتي اونس مي باشد. جامعه آماري اين پژوهش را كليه تصادفات اتوبوس هاي ناوگان حمل و نقل عمومي برون شهري در سال هاي 1395 و 1396 تشكيل مي دهد كه داده هاي آن نيز به صورت تمام شمار و از طريق استخراج آمار و اطلاعات مربوط به گزارش و كروكي تعداد 893 فقره تصادف جرحي و فوتي اتوبوس هاي برون شهري كه در فاصله يك سال قبل از اجراي طرح سپهتن و يك سال پس از اجراي كامل آن رخ داده، احصا شده است. يافته ها: علي رغم اينكه تعداد تصادفات فوتي اتوبوس (اعم از اينكه راننده اتوبوس مقصر باشد يا نباشد) از لحاظ عدد مطلق در سال 1396 نسبت به سال 1395 افزايش داشته است؛ ولي ميزان انجام تخلف منجر به تصادف فوتي، جرحي، تعداد متوفيان و مجروحان، توسط رانندگان اتوبوس، در بين مسافران، كاهش چشمگيري داشته است و اين موضوع حكايت از تأثير گذار بودن سامانه سپهتن بر رعايت مقررات رانندگي توسط رانندگان ناوگان حمل ونقل عمومي برون شهري داشته و سهم تقصير رانندگان اتوبوس در وقوع سوانح رانندگي با كاهش مورد قبولي رو به رو بوده است؛ يعني ITS(سامانه سپهتن) باعث افزايش ميزان ايمني اتوبوس هاي ناوگان حمل و نقل عمومي برون شهري شده است.