مروري بر دانش بومي‌ گياه‌شناسي، تاريخچه‌ و اهميت آن

Reviewing Ethnobotany: History and Significance

آنچه را كه در گستره هستي با عنـوان طبيعت سبز ناميده‌اند، چيزي نيست جز راز بقاء، سلامتي و زندگي همه موجودات زنده بر روي كره خاكي. گياه اين نعمت بزرگ و بي همتاي الهي د رانواع گونه‌ها، رنگ‌ها و مزه‌ها تنها آفريده‌اي است كه غذاي جسم و روح بشر را تأمين مي‌كند. آنگاه كه انسان پا به عرصه جهان نهاد پيش از هر چيز گياهان نياز هاي او را برآورده نموده و ايشان را به آسايش و آرامش رساندند. انسان براساس ديده‌ها و تجربياتش به آگاهي لازم در استفاده از گونه‌هاي گياهي دست يافت و در طول عمر خود از آن بهره‌مند گرديد. رفته رفته با گذشت ده‌ها هزار سال تا كنون براساس شواهد و قرائن موجود تغييرات زيادي در محيط زيست بوجود آمده، همچنين با تفكّر و پيشرفت‌هاي علمي ‌و فني آدمي‌ اين دگرگوني‌ها وارد زندگي روزمره گرديده‌اند. اگر چه طبيعت تا پيش از اين از مطلوبيتي بي‌نظير برخوردار بود امّا امروزه با روند برق آساي صنعتي شدن و ورود تكنولوژي‌هاي روز، نابودي بستر سبز گياهان و علم كهنسالان فراموش شده را نظاره‌گر هستيم. از اين رو براي جلوگيري از مرگ طبيعت و اندوخته‌هاي مربوط به آن، اهميت و توجه به دانش محلي گياه‌شناسي تنها راه كمك به بقاء و زندگي بشر به شمار مي‌آيد. بدين ترتيب راه براي پژوهشـگران، متخصصان در علم و صنعت و عامه مردم در مطالعه، حفظ و مصرف گياهان هموار خواهد شد. اين مقاله برآن است تا با مروري در گذشته تاريخي انسان به يادآوري و معرفي شيوه‌هاي گذشتگان در بهره‌مندي از گياهان و قدرت سودآوري آنها به اهميت موضوع بپردازد. بدين ترتيب آنچه را كه خواننده دنبال خواهد نمود براساس مطالعات كتابخانه‌اي و اسناد و مدارك موجود، توسط نگارنده جمع‌آوري و ارائه خواهد شد.

The so called Green Nature is the secret of survival, health and the lives of all living beings on the planet. Plant as a precious and unique gift which appears in different colors, tastes and genera, is the sole food for human body and soul. Plants were the first nutrition resource for human when he first came into existence. Moreover, plants bring about peaceful life and situation. Human, based on his experience, acquired knowledge of using diverse kinds of plants and enjoyed it during his life on the planet. Evidence shows that after several millennia, environment has been experienced serious changes. These changes have also affected lives of people along with scientific and technical development. Although it has received a good attention in past years, now as a result of industrialization and modern technology we witness not only the destruction of plants but also abandoning the study of old species. Thus, for avoiding the death of nature, accentuating local knowledge of botany is considered the only way to help human survival. This will pave the way for scholars, specialists in science and technology and also for ordinary people to preserve and use plants. This paper explores the methods which people used and enjoyed plants in the past. This study is based on a historical survey. Thus, what readers are about to read in following pages, is the data analysis based on available books and documents.