مؤلفه‌ها و روش‌هاي تربيتي در احاديث امام رضا (ع)

زمينه و هدف: تعليم و تربيت يكي از اهداف بنيادين بعثت انبياء و رسول خدا (ص) است. امام رضا (ع) در راستاي اين هدف، متناسب با اوضاع و شرايط فرهنگي- اجتماعي عصر خويش، رويكرد خاصي را در هدايت و روشنگري جامعه اتخاذ كردند. امام رضا (ع) در ضمن بيانات خويش، از روش‌هاي گوناگوني براي تربيت فردي و اجتماعي افراد بهره جسته‌اند. اين مقاله با رويكرد مورد پژوهانه، با بررسي روايات و سيرة امام رضا (ع) درصدد پاسخ به اين سؤالات است كه آيا پيام‌ها و آموزه‌هاي تربيتي را مي‌توان از روايات امام رضا (ع) در حوزه‌هاي گوناگون برداشت كرد؟ روش‌هاي تربيتي سيرة رضوي چه ويژگي هاي شاخصي دارد؟ امام رضا (ع) در ضمن مذاكرات از چه شيوه هاي تربيتي بهره جسته‌اند؟ روش تحقيق: اين مقاله با استفاده از روش توصيفي-تحليلي و با مراجعه به احاديث امام رضا (ع) علاوه بر كارآيي روايات در حيطه‌هاي گوناگون، به ارائه مؤلفه‌ها و روش‌هاي تربيتي آن حضرت (ع) پرداخته است. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين تحقيق نشان مي‌دهد كه مي‌توان مؤلفه‌هاي تربيت رضوي (ع) را بر سه پاية اصلي استوار دانست: خدامحوري؛ اشتمال و جامعيت؛ عنايت به جنبه‌هاي فردي و اجتماعي. در امتداد اين اصولِ سه‌گانه، ايشان از روش‌هايي نيز همانند «بهره‌گيري از آيات قرآن كريم، استفاده از مصاديق ملموس و طبيعي؛ مخاطب‌شناسي؛ تشويق به تحصيل فقه و دانش» استفاده نموده‌اند.