هويت ايراني در آثار منظوم عصر سلجوقي

يكي از منابع مهم شناخت هويت ايراني، ادبيات فارسي است. در اين پژوهش، هويت ايراني در ديوان شش شاعر برجسته دربار سلجوقيان بزرگ، شامل اديب صابر ترمذي، ازرقي هروي، انوري، اميرمعزي، عبدالواسع جبلي و لامعي گرگاني با تأكيد بر سه مقوله: 1- كاربرد واژه ايران و عجم 2- توجه به شخصيت‌هاي اساطيري ايران 3- توجه به جشن‌هاي ايراني بررسي شده است. پرسش اصلي اين است كه اين شاعران تا چه ميزان به اين مؤلفه‌هاي هويتي توجه داشته‌اند. در اين پژوهش از روش تحليل محتوا استفاده شده است. نتايج اين پژوهش نشان داد واژه ايران هفتاد و شش بار و عجم نود بار در ديوان‌ها آمده است. در اين ديوان‌ها از سي و هفت شخصيت اساطيري ايران نام برده شده بود كه نام ده شخصيت مهم 515 بار در اشعار آمده ‌بود كه نشان از كاربرد گسترده اساطير ايراني در شعر شاعران سلجوقي دارد. بررسي جشن‌ها نيز نشان مي‌دهد نوروز و مهرگان به گستردگي در دربار سلجوقي برگزار شده است و مهم‌ترين مشوّق قصايد مناسبتي شاهان سلجوقي بوده‌اند با اين همه وزيران و ديوانيان ايراني نيز از سرايش چنين اشعاري حمايت كرده‌اند.