معناشناسي مكان در بازخواني هويت در فضاي ورودي مسكن براساس رويكرد پديدارشناسي

امروزه نگرش كمي به مقوله‌ي مسكن، سبب ايجاد بناهايي فاقد هويت و كيفيت مطلوب شده است. از طرفي به‌رغم تناقضات گوناگون در رابطه با كاربرد مفهوم هويت در حوزه معماري، اغلب نظريه‌پردازان، تعريف آن را به‌عنوان معنا يا سطحي از معنا پذيرفته‌اند، اين معنا در كنش متقابل ميان انسان و محيط قابل تعريف است. در اين نوشتار با هدف بازخواني هويت ملي، به روش تحليل محتوا و با تكنيك كتابخانه‌اي و با استعانت از روش پديدارشناسي كه داعيه‌ي آن «بازگشت به خود چيزها و اشياء است» و با حركت از مفهوم به مصداق به كمك دستگاه فكري ـ فلسفي ملاصدرا (حكمت متعاليه) به‌عنوان راه فهم وجوهي از روابط متقابل انسان و محيط به خوانش لايه‌هاي معنايي در فضاي ورودي مسكن مي‌پردازيم و ويژگي‌هاي فضاي ورودي در سه لايه‌ي آشنايي، عملكردي ـ تماسي و دسترسي بصري، بر مبناي علل چهارگانه تأثيرگذار در شكل‌گيري هر لايه، طبقه‌بندي شده است. نتايج بيانگر آن‌است كه مكان از جنس وجود و رفتار به‌عنوان ماهيتي ظاهركننده‌ي مكان به حدود و عوارض است، و مي‌توان گفت تقدم اصالت وجود بر ماهيت در كنش متقابل بيرون و درون در فضاي ورودي تجلي يافته است. بنابراين فضاي ورودي در مسكن ايراني نمونه‌ي بارز از مكاني با هويت ملي است.