سازندگان فن‌ سالار و خلق ارزش: كشاكش منفعت‌جويي و اعتباريابي؛ مطالعه موردي عاملان اجتماعي بازار مسكن در مشهد

Technocratic Builders and Value Creation: the Struggle for Interest and Credit; a Case Study of Social Agents in the Mashhad Housing Market

اين پژوهش كه به واكاوي كنش سازندگان مسكن، شرايط حاكم بر كردار آنان، عوامل مؤثر و راهبردهاي اتخاذي از سوي آنان مي‌پردازد. بر اساس تحليل نظام‌مند مصاحبههاي عميق با 25 نفر از فعالان حوزه مسكن در مشهد به روش نظريه زمينه‌اي با رويكرد اشتراوس و كوربين صورت گرفته است. ماحصل كدگذاري باز داده‌ها 256 كد اوليه بود كه در قالب 20 مقوله محوري قرار گرفت و درنهايت پديده مركزي تحت عنوان «سازندگان فن‌سالار در كشاكش منفعت‌جويي و اعتبار يابي» به دست آمد. ازجمله مقولههاي اصلي به‌دست‌آمده به‌عنوان شرايط زمينه‌اي مي‌توان به «وضعيت اقتصادي كلان‌شهر مشهد»، «تحولات اجتماعي و فرهنگي در زمينه الگوي سكونت شهري» اشاره داشت؛ شرايط مداخلهاي متشكل از «تحولات فناورانه در صنعت ساختمان»، «تخصص زدايي از ساخت مسكن»، «هزينه‌هاي تأمين و تضمين نهاده‌هاي ساخت»، «آشفتگي در اجراي قوانين و مقررات» و «تحول سهم ارزش زمين در قيمت مسكن» و شرايط علّي شامل «توانايي مديريت فعاليت‌هاي متعدد»، «برخورداري از سرمايه لازم يا امكان جذب آن» و «ويژگي‌هاي شخصيتي مساعد» بوده است. اخذ راهبردهايي همچون «جابجايي نقش»، «سازندگي مشاركتي» و «تغيير در الگوي ساخت‌وساز» منجر به پيامدهايي شامل «فرازوفرود تناوبي سطح عملكرد سازنده» و «اعتبار يابي وابسته به عملكرد در بازار» شده است.

This study explores the action, conditions governing the action, practical factors, and strategic approaches of the builders in the housing market. It is an exploratory, qualitative, applied, and cross-sectional research. Accordingly, a systematic analysis of the in-depth interview with 25 people in the housing market in Mashhad was conducted using the Strauss and Corbin's ground theory method. As a result, 256 sub-categories were obtained, and after several coding steps, finally, based on selective coding, the central phenomenon was called "technocratic builders in the struggle for interest and credit". The obtained paradigmatic model included a set of conditions. For example, ground conditions have been formulated as "the economic situation of the metropolitan of Mashhad" and "socio-cultural changes in the pattern of urban housing". Interventional conditions include "decline expertise of housing construction", and "the evolution of the share of land value in housing prices". Causal conditions include "the ability to manage multiple activities", "having the necessary capital or the possibility to absorb it" and "awareness of market conditions". Taking strategies such as "participatory construction", "continuous construction" and "change in construction pattern" lead to the consequences like the "periodic ups and downs at the level of builder performance", "involving with the challenge of balancing profit and loss".