عنوان مقاله :
خدمات داوطلبانۀ دانشگاهي در محيط فرا رشته‌اي؛ گزارش يك اقدام پژوهي در شهرسازي
عنوان به زبان ديگر :
Voluntary Academic Services in Ultra-Disciplinary Milieus; An Action Research on Urban Planning in Iran
پديد آورندگان :
سامان پور، فرشيد دانشگاه هنر - دانشكدۀ معماري و شهرسازي، تهران , بركپور، ناصر دانشگاه هنر - دانشكدۀ معماري و شهرسازي، تهران , مقصودي، منيژه دانشگاه تهران - دانشكدۀ علوم اجتماعي
كليدواژه :
خدمت‌آموزي , عمل‌باوري , آموزش شهرسازي , آموزش عالي , تمثيل
چكيده فارسي :
شهرسازي در بردارندۀ نظريه‌هاي مشاركتي و عمل باور است. يادگيري اين نظريه‌ها مستلزم كنشگري مدني و مردم سالار دانشگاه‌ها در محيطي فرارشته‌اي است، كه در برخي كشورها از طريق خدمات مدني انجام مي‌شود. اين خدمات در برنامۀ آموزشي شهرسازي ايران جايي ندارد و هدف مقاله بررسي امكان ارائۀ آن است.
پس از مرور برخي از تجربيات جهانيِ خدمت‌رسانيِ دانشگاهي در شهرسازي، با توجه به تمركز نظام آموزش عالي ايران، گونه‌اي خدمت‌رساني موسوم به «خدمت‌آموزي»، كه در سطح كارگاه‌هاي آموزشي ارائه مي‌شود، در ساختار كنوني آموزش شهرسازي قابل انجام به نظر رسيد. مرور تجربيات كشورهاي ديگر نشان داد كه خدمت‌آموزي در شهرسازي با موانعي در سطح فني (به ويژه مشاركت مدني) و ساختاري (آموزش عالي) روبه‌روست كه به نظر مي‌رسد ناشي از جدايي دانشگاه‌ها از جامعه است.
در اين تحقيق، با تمركز بر سطح فني، براي تبيين مشكلات مباني نظري عمل باورِ (پراگماتيست) خدمات دانشگاهي بررسي و بر اساس آن روشي مبتني بر تمثيل براي مشاركت مدني ارائه شد كه بتواند خدمت‌آموزي را در ساختار كنوني آموزش عالي ايران توجيه كند. در يك اقدام پژوهي، خدمت آموزي با كاربرد اين روش در دو دانشكدۀ شهرسازي تهران برگزار شد. پس از سه چرخۀ كاربرد و تأمل طي سه نيمسال، نتايج با نگرش چند سويه بررسي شد، كه نشان داد كاربرد روش يادشده مي‌تواند مشكل مشاركت را تعديل و خدمت‌آموزي را براي دانشجويان توجيه كند، ولي به تنهايي نمي‌تواند مدرسان را به پذيرش خدمت آموزي در ساختار كنوني آموزشي قانع نمايد. در اين مقاله، دلايل احتماليِ مخالفت مدرسان و سرنخ‌هايي براي بررسي بيشتر و پيشبرد خدمت‌آموزي ارائه شده است.
چكيده لاتين :
To learn participatory and pragmatic urban planning, students have to engage with the society in real and ultra-disciplinary settings. In some universities, such an opportunity is provided through provision of voluntary civil services. But this kind of services has not been included in the official programs of the urban planning in Iran while the highly centralized academic administration makes any formal alteration very difficult. The aim of this article is to examine the possibility of introducing civil services within the current administration. It was pursued through an action research which tried to establish service at studio level. This kind of service is mostly known as “service-learning”. A review of the literature showed that service-learning in the field of urban planning suffers from the isolation of universities from the society. This problem manifests itself at two levels: the administrative structure and the professional techniques of participation. Focusing on the professional level, the pragmatic formulation of democratic engagement of universities is reviewed. Using this foundation, an alternative method of participation based on the analogy and metaphor is introduced. This method was adopted, reflected on and reformed within three semesters of action research. The final edition of the method satisfactorily eased the technical problems and justified the voluntary service for students within the current administration. But the collaborating professors rejected the sufficiency of the mere method, without structural modifications. The probable reasons for that rejection are discussed for further studies.
