تحليل و تفسير مقايسه موسيقي شعر در گشتاسب نامه دقيقي و فردوسي

Comparing of Poetry Music in Daghighis and Ferdosis Goshtasbnameh

موسيقي شعر،ضرب اهنگ اصلي ذات شعر است كه درك زيبايي شعر را امكا ن­پذير مي­سازد. اين مساله در شاه كارهاي ادبي نشان از سبك خاص خالق اثر دارد كه مورد توجه صاحب نظران و اديبان قرار گرفته است. در اين مقاله به منظور درك ظرافت­هاي موسيق ايي در شعر دو حماسه سراي بزرگ، بخش­هايي از گشتاسب­نامه سروده شده توسط دقيقي و بخشي از شاهنامه فردوسي، از نظر موسيقي شعر مورد ارزيابي و مقايسه قرار گرفته است. منظور از موسيقي در اين نوشتار پژوهشي معناي وسيع آن، يعني فرم و ساخت است. براي بررسي دقيق­تر موضوع، هر دو اثر از چهار منظر كلي يعني: 1.موسيقي بيروني يا عروض،2.موسيقي كناري يا قافيه و رديف،3.موسيقي دروني يا آرايه­هاي بياني، بديعي و ساختارهاي زباني4.موسيقي معنوي يا همان ساختارهاي داستان­پردازي و تصويرگري، بررسي شده اند. با ارائه آمارهاي دقيق و تحليل آن­ها، به نظر مي رسد ابيات فردوسي در هر چهار جنبه از انسجام، تنوع، گستردگي و ارزش ادبي بالاتري برخوردار است و از نظر قافيه و رديف متنوع­تر، موسيقايي­تر و هنري­تر از ابيات دقيقي است. در آرايه­هاي ادبي، دقيقي بيشتر به ظاهر كلام و صنايع لفظي نظر دارد و فردوسي به عمق كلام، ارتباط­هاي معنايي و آرايه­ هاي بياني توجه كرده است. از حيث داستان پردازي، سخن دقيقي در قياس با سخن فردوسي، مستقيم­تر، مبهم­تر و قديمي­تر است؛ اما فردوسي با روايتي واقعي­ تر، چند بعدي، مفصل­تر و با ظرافت ادبي، جذابيت بيشتري ايجاد كرده است.روش تحقيق در اين مقاله توصيفي تحليلي خواهد بود.

In this article, to understand the musical elegances of two great epic poet, Ferdowsi and Daghighi, we compare some parts of Goshtasbnameh which has been created by both of them. Our intention of music in this article is an extensive meaning namely form and construction. For a more detailed study of the subject, both of them from four direction has been investigated: 1- External music or prosody, 2. Side music or Rhyme and row 3. Internal Music or figures of speech, rhetoric and linguistic structures 4. Contemplative music or structures of fiction and description. With statistical presentations and analysis of them, distinguished that Ferdowsi's verses in four directions had more integrity, variety, expansion and high literary value. Verses, rhyme and rows of Ferdowsi are more various, musical and artistic than Daghighis verses. In figures of speech Daghighi has been more attentions to apparent of speech and rhetoric and Ferdowsi to depth of speech and intellectual relationships. In saying stories Daghighis verses compare to Ferdosis verses are more strictly speaking, more direct and more ambiguous and older but Ferdowsis narrations are mor realistic, multi-dimensional, more detailed, with more subtlety, and creating more attractive.