چكيده فارسي :
حوزۀ ادبيات سياسي غرب، نيكولو ماكياولي را شخصيت مؤثري مي‌شناسد كه در انتقال دورۀ رنسانس ايتاليا به عصر روشنگري نقش برجسته‌اي داشته است. وي به عنوان مصلح اجتماعي يا منتقد سياسي توانست افكار زمانۀ خود را دربارۀ حكومت، دين، اشرافيت و مردم تحت تأثير قرار دهد.
نظريه‌پردازان حوزۀ جامعه‌شناسي سياسي، با استفاده از رسالۀ شهريار و كتاب گفتارها، اعتقادات سياسي ماكياولي را دربارۀ يك عمل سياسي، به سه بخش؛ زيرساخت و مباني فكري، روش و شيوۀ اجرا و درنهايت به بخش هدف تقسيم‌بندي مي‌كنند:
الف- مباني فكري يك رفتار سياسي عبارت‌اند از: 1-ويرتو (فضيلت) 2–بخت يا اقبال 3-جدايي اخلاق از سياست 4-تشريح انواع شهرياري‌ها 5-تعادل طبقات. ب- شيوه‌نامۀ اجرايي حوزۀ سياسي عبارت است از: احكام ده‌گانه. ج- هدف از فعاليت سياسي عبارت است از: دستيابي به مقولۀ قدرت، صيانت و افزايش آن.
نگارنده رفتارهاي سياسي به‌كاررفته در داستانِ پادشاهي جهود كه نصرانيان را مي‌كشت مولوي را بسيار همخوان با اعتقادات سياسي ماكياولي مي‌داند.
در اين راستا، در نوشتۀ حاضر، ابتدا اعتقاد سياسي يادشده، به طور اجمال، به بيان مي‌آيد. سپس، به صورت توصيفي- تحليلي، مفاهيم به‌كاررفته در داستان مثنوي با مباني انديشۀ ماكياولي، مورد تطبيق قرار مي‌گيرد. در پايان نتيجه‌گيري مي‌شود؛ كه در داستان يادشده، گونۀ رفتاري حاكميت با مردم، در بسياري از زوايا با تعاريف و انتظارات ماكياوليايي همخواني نزديكي دارد.
چكيده لاتين :
The western political, literary circles acknowledge Niccolo Machiavelli as an influential figure who played a major role in the shift of Renaissance into the intellectualism era in Italy. As a social reformist and political critic, he managed to influence public opinion on government, religion, aristocracy as well as people.
Relying on his two works, i.e. “Kings” and “Speeches” the scholars in the area of political sociology take the concepts like (1)virtue, (2) chance, (3) separation of ethics and politics, (4) description of types of kingdoms, (5) the balance of classes, as the basics of his theoretical framework.
The author of this article claims that the political moves conducted in the story of Molavi entitled “A King who killed Christians” matches significantly with this theoretical framework. As such, this paper first addresses the basics of that theory followed by the described and analyzed concepts in the story and finally the mapping of the story with the theory of Machiavelli.
Finally, it is concluded that in the studied story, the pattern of governance on people is greatly consistent with Machiavellian definitions and expectations in many respects
