مواجهه با تكنولوژي: تأملي بر ديدگاه هاي نظري و تجارب ايراني

Encountering with Technology: Reflections on Theoretical Perspectives and Iranian Experiences

در حال حاضر تكنولوژي، به جزء جدايي‌ناپذيري از هستي اجتماعي انسان‌ها مبدل شده و مهم‌ترين عامل دگرگوني اجتماعي جوامع است. بااين‌حال جوامع مختلف با توجه به قابليت-هاي فرهنگي خود واكنش‌هاي متفاوتي در قبال تكنولوژي داشته‌اند. برخي با درك صحيح ماهيت و اهميت تكنولوژي مدرن، از آن به‌مثابه فرصتي بي‌نظير براي پيشرفت خود بهره‌برداري كرده‌اند و برخي ديگر به‌ صورت اقتضايي و نسنجيده به ورود تكنولوژي دست‌زده و با پيامدهاي فرهنگي عديده آن دست به گريبان‌اند. سؤال محوري مقاله اين است كه مواجهه ما با تكنولوژي چگونه بوده و چه تحليل‌ها و چاره‌جويي‌هايي از سوي انديشمندان ما در اين خصوص ارائه‌شده است؟ براي پاسخ شايسته به اين سؤال ابتدا ديدگاه‌هاي مختلف درباره تكنولوژي طرح و نقاط قوت و ضعف هر يك از آن‌ها به‌تفصيل مورد واكاوي قرار گرفت. سپس از منظر تاريخي، فلسفي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي تلاش شد نحوه مواجهه جامعه ما با تكنولوژي مدرن تحليل شود. نتايج نشان مي‌دهد كه در كنار برخورد دوگانه و پارادوكسيكال با تكنولوژي در جامعه ما، تلاش‌هاي نظام‌مندي براي فهم پروبلماتيك تكنولوژي نيز صورت نگرفته است.

At the present time, technology has become an integral part of the social existence of humans and is the most important factor in the social transformation of societies. However, different societies, given their cultural capabilities, have been various responses to technology. Some societies with the proper understanding of the nature of modern technology have used it as an unimaginable opportunity for their progress. Others have contributed to the importation of technology as a contingency, and now they are struggling with many cultural implications. The main question of the article is, what is our encountering with technology, and what analyzes and solutions have been provided by our thinkers in this regard? To answer this question, at first, various views on technology were put forward and strengths and weaknesses of each of them were elaborated in detail. Then, from the historical, philosophical, social, cultural and political point of view, we tried to analyze how our society encounters with modern technology. The results showed that in addition to the paradoxical approach to the technology in our society, systematic efforts to understand the problematic of technology have not been made.