عنوان مقاله :
تحليل و تفسير مناسك زردشتي در منظومۀ ويس و رامين
عنوان به زبان ديگر :
Analysis and Interpretation of Zoroastrian Rituals in Verse Romance of Vis O Rāmin
پديد آورندگان :
اصلاني، فرهاد دانشگاه تهران - دانشكده ادبيات و علوم انساني , غضنفري كلثوم دانشگاه تهران - دانشكده ادبيات و علوم انساني
كليدواژه :
ويس و رامين , گرگاني , مناسك , دين زردشتي , باستاني
چكيده فارسي :
منظومۀ ويس و رامين كه در حدود سال 446 هجري توسط فخرالدين اسعد گرگاني، در عهد طغرل اول سلجوقي(455-429 هجري)، به نظم درآمده، براساس يك متن پهلوي منظوم شده است. اشاره به رامين و ويس در يكي از فارسيات ابونواس (198-146 هجري) شاعر ايراني‌الاصل عربي‌گوي، در قرن دوم هجري، حاكي از اشتهار داستان پيش از عهد گرگاني مي‌باشد.
صورت كنوني داستان، همانند عموم داستانهاي بازمانده از عهد باستان، شامل اشاراتي به مناسك و باورهاي كهن باستاني مي‌باشد، اما تاكنون آنگونه كه بايد موردتوجه محققان قرار نگرفته است. برخي از محققان تاكنون تحت تاثير اشارات پررنگ زردشتي در منظومه، به بررسي كلي اين موارد پرداخته‌اند و باورهاي زرواني، البته بدون سخن از اصالت زرواني آنها، در اين منظومه نيز نخستين بار حدود نيم قرن پيش مورد اشارۀ رينگرن قرار گرفته است. در اين جستار با روش توصيفي تحليلي در پي بازنمودن موارد مرتبط با مناسك زردشتي در اين منظومه هستيم، و با توجه به منابع زردشتي، تواريخ عهد اسلامي و نيز تحقيقات جديد به برشمردن موارد مذكور و بررسي آنها مي‌پردازيم.
نتايج حاصله از اين پژوهش نشان مي‌دهد كه در اين منظومه مناسك زردشتي به استثناي بعضي جزئيات، مطابق و همسو با روايات كهن باقيمانده بيان شده‌اند.
چكيده لاتين :
The verse romance of Vis O Rāmin composed by Fakr Al-Din As, ad Gorgāni during the reign of the Saljuq Sultan togrel I (died 455 A.H.) is based on a Pahlavi written text. As Iranian-born Abū Nuwās (the Arab-speaking poet, died 198 A.H.) had mentioned the names Rāmin and Vis in one of his Fārsiāt (i.e. the Arabic poems in which he used to use Persian words), it is obvious that the story had existed before Gorgāni recomposed it into a verse romance. The now existing story includes some hints to the ancient Iranian rituals and beliefs like most of the remained stories from ancient times, but hasn't yet been under the attention of scholars as it deserves. Under the influence of highlighted Zoroastrian concepts in the romance, some scholars have studied these rituals. In addition, other Zurvanite beliefs in it have been explored by Helmer Ringgren about 50 years ago for the first time. In this research the authors have tried through a descriptive-analytical approach to trace the Zoroastrian rituals in this verse romance by referring to Zoroastrian sources, Islamic historiographies and recent researches. The results of the study revealed that the Zoroastrian rituals are recorded according to ancient sources and Zoroastrian narratives.
