تحليل و بررسي نظام احسن از منظرحكمت متعاليه

نظام احسن به‌معناي بهترين و كامل‌ترين نظامي است كه خدا آفريده است. پرسش اين است كه آيا نظام آفرينش فعلي، كامل­ترين جهان ممكن است؟ آيا با وجود علم، قدرت و خيرخواهي خدا، آفرينش دنيايي كامل­تر از اين عالم ممكن نبود؛ آفرينشي كه در آن هيچ شر و زشتي نباشد؟ ملاصدرا با توجه به صفات كمالي خداوند (مانند: علم، حكمت، قدرت و رضايت الهي)، و نيز وجود مقتضي و نبود مانع در آفرينش، با تبيين و تحليل عقلي، اثبات مي‌كند كه كامل‌تر از آفرينش كنوني قابل تصور نيست. از اين‌رو، نظام آفرينش فعلي (با وجود شر قليل) كامل‌ترين نظام ممكني است كه خداي تعالي آفريده است، چرا كه اگر كامل‌تر از آن شدني بود، با وجود مقتضي و نبود مانع، آن را مي‌آفريد. آنچه در اين پژوهش خواهد آمد مباني و دلايل عقلي و وحياني حكمت متعاليه در اثبات كامل بودن جهان موجود، علي‌رغم وجود برخي شرور، و تحليل و بررسي آن با توجه به آثار فلسفي و تفسيري صدرالمتألهين و برخي پيروان حكمت متعاليه است.