زمينه‌هاي تاريخي شكل‌گيري انگاره تواتر قراءات

بدون عنوان

بسياري از دانشمندان اهل سنت، در فاصله قرون ميانه تا عصر حاضر و نيز برخي از علماي شيعه در فاصله قرون ميانه تا متأخر، به طرح نظريه تواتر قراءات روي آورده‌اند. در حالي كه چنين نظري در بين علماي متقدم شيعه و اهل سنت ديده نمي‌شود. اين نكته، به ضميمه مسأله تأثير پذيري علم قراءات از ساير علوم اسلامي، به خصوص علوم حديث، بررسي زمينه‌هاي تاريخي شكل‌گيري انگاره تواتر قراءات را ضروري مي‌نمايد. اين پژوهش، از طريق بررسي سلسله‌وار جايگاه خبر واحد و متواتر در علم كلام، اصول فقه و حديث، و در نظر گرفتن تغيير رويكردهايي كه نسبت به يقين‌بخشي آن دو روي داده، به اين نتيجه رسيده است كه در پي شهرت مسأله انحصار يقين‌بخشي به خبر متواتر و تضعيف جايگاه خبر واحد ابتدا در كلام و بعد از آن در اصول فقه، در قرن پنجم، تقسيم خبر به واحد و متواتر، به علوم حديث نيز راه يافت. اين مسأله، بر قراءات كه يكي از شاخه‌هاي علوم اسنادي است، تأثير گذاشت. در نتيجه شهرت مسأله انحصار يقين‌بخشي به خبر متواتر، قراءات مي‌بايست براي يقين‌آور بودن، متواتر مي‌بود و همين مسأله موجب اصرار علماي قراءات در قرن هفتم و بعد از آن بر تواتر قراءات شد؛ حال آنكه پيش از آن، قراءات با وجود سند غير متواتر، با ملاك شهرت، مورد پذيرش قرار مي‌گرفت

فاقدچكيده