بررسي مفهوم انقلاب در داستان ضحاك با نظريه ي گلدمن

The Study of the Concept of Revolution in the Story of Zahhak Based on Lucien Goldmann’s Theory

ايران كشوري كهن و متمدن بوده است و با كمي دقت در متون حماسي آن كه بن مايه هاي فكري كهن دارند و اسطوره ها را در خود جاي داده اند ميتوانيم ردپاي بسياري از پديده هاي اجتماعي را كه در جوامع كهن – نه فقط جوامع مدرن- هم وجود داشته اند بيابيم و از اين طريق ادعا كنيم كه با جامعه روبرو بوده ايم. به ويژه جامعه اي كه هويت در آن شكل گرفته بوده و احساسات ملي مردمانش از آن حمايت ميكرده است. ادبيات توليد شده در يك جامعه به بهترين شكل، نوع انديشهاي را كه برخاسته از اوضاع اجتماعي يك جامعه است مي نماياند. از جمله ي مهم ترين پديده هاي اجتماعي موجود، پديده ي اجتماعي انقلاب – به مفهوم مدرن آن نه شورش و قيام- است كه در داستان پادشاهي ضحاك رخ نشان ميدهد. از آنجا كه داستان ضحاك و كاوه اسطوره اي است پس با رويارويي با پديده هاي اجتماعي در متون ادبي موجود ميتوانيم نتيجه بگيريم كه حداقل در انديشه ي ايراني – از آنجا كه اساطير آنقدر كهن هستند كه نميتوان براي آن داده ي اجتماعي يافت- كه خاستگاه اساطير است اين مفاهيم وجود داشته اند.در اين جستار هدف بر اين است كه با بررسي داستان ضحاك و قيام كاوه بر اساس ساختارگرايي تكويني گلدمن بتوانيم ثابت كنيم كه پديده ي اجتماعي انقلاب در ايران باستان وجود داشته است و اين بسيار كهنتر از زماني است كه انقلابهاي اجتماعي به ثبت رسيده است.

Iran is an ancient civilized country. A search in its epic literature with venerable motifs and myths can lead us to trace back the track of many social phenomena of old-time societies in Iran, and so to claim this country to have been a community, especially one the members of which had had identity and their nationalism had always supported it. The literature produced in a community will fully reflect the ideas and introspections rooted in its social conditions. Revolution, as a social phenomenon and in its modern concept rather than uprising or rebellion, has been manifested in the story of Zahhak. This story of Zahhak and Kava is a mythical narration, and while the myths are so old that no social data could be found for them, then considering the social phenomena in Persian literary texts it can be concluded that revolution is as old as the ancient Iranian community. The present paper studies Kava’s fighting against Zahhak based on Lucien Goldmann’s theory of “Genetic Structuralism” in order to conclude that the social phenomenon of revolution had been chronicled in Iran before any other community