نقد جامعه شناختى رمان سال هاى ابرى على اشرف درويشيان

A social criticism of Ali Ashraf Darvishian’s novel titled ‘‘Cloudy Years”

مسأله ي ادبيات و بازنمايي جهان اجتماعي در آن يكي از مهمترين عرصه هاي مطالعاتي جامعه شناسي است. براي شناخت تاريخ انديشه به ويژه انديشه ي اجتماعي مي توان از آثار اديبان كمك گرفت. رمان ژانري مناسب براي تحليل سياسي و اجتماعي تاريخ معاصر مي نمايد. بحث در ساختارهايى كه اثر را به وجود آورده و يافتن ارتباط دوسويه ى كليت اثر ادبى با كليت اوضاع اجتماعى دوره اى كه اثر در آن تكوين يافته، هدف اصلى اين پژوهش بوده است. براى اين منظور رمان سال هاى ابرى را كه دوران پرالتهاب تاريخ ايران يعنى سال هاى حكومت پهلوى دوم ( 1357 1320 ) را در بر مى گيرد، انتخاب كرده و با استفاده از روش ساختارگرايى تكوينى و نقد تكوينى گلدمن، بر اين مهم دست يافته است. نگارنده در اين مقاله كوشيده است با استفاده از نقد جامعه شناختى كه بر ارتباط ادبيات با محيط و طبقات اجتماعى تأكيد مى كند و بر اقتصاد رايج جامعه متكى است، به تحليل رمان مورد نظر بپردازد. در نقد جامعه شناختى به روابط متقابل بين ادبيات و اجتماع توجه مى شود. در اين پژوهش پس از بازسازى بافت تاريخى متن و قرار دادن نويسنده و متن در چارچوب ايدئولوژى طبقه اى كه نويسنده به آن تعلق دارد، به اين نتيجه رسيديم كه نويسنده به عنوان كارگذار طبقه ى اجتماعى با رسيدن به آگاهى ممكن گروه توانسته است آگاهى طبقاتى عامل اصلى پيدايش رمان(طبقات) را به خوبى نمايان سازد.