مغناطيس زيبايي ،نگاهي به انديشه هاي جمال شناسانه سعدي در غزل هايش

beauty magnet A look at sadis acsthesties in his lyrics

زيبايي شناسي يكي از ريشه دار ترين مسايل بشري است كه انسان هاي خردمند و با ذوق، در تمام اعصار بدان توجه داشته اند. در اين نوشته، پس از مقدمه اي كوتاه در باب زيبايي شناسي، كوشيده ام طرز تلفي سعدي را از اين مقوله، در غزلهايش، با انديشه ي فيلسوفان و محققان زيبايي شناس در تقابل قرار دهم تا جايگاه اين غزل سراي بزرگ در اين ميان معلوم شود در بررسي انديشه هاي زيباشناسانهي سعدي در مي يابيم كه او هم مثل افلاطون، به ملازمهي خير و زيبايي باور دارد و زيبايي را اسباب اصلاح نفوس آدميان مي داند و به همين دليل در نگاه او زيبايي انساني بر زيبايي طبيعي برتري دارد و همين باور او را با سلسله ي نظر بازان و شاهد بازان مرتبط مي كند. در زيبايي مورد نظر سعدي، تناسب، اعتدال. لطف، موزونيت و مطلوبيت عناصري تعيين كننده اند و مجموعه ي زيبايي مورد نظر او كلي، مطلق، ادراك ناپذير و توصيف نشدني است نگاه عارفانه اش به اجزاي هستي سبب مي شود كه «زيبا» را آيتي از جمال حق بداند و اين در بافته را در نهايت شيفتگي، چنان زيبا بيان كند كه سروده هايش، در قلمرو هنر و ادبيات، يكي از جلوه هاي بارز و برجسته ي زيبايي به شمار آيد