مسئلۀ شر در الهيات پويشي و حكمت متعاليه

بيشتر مباحثي كه در انديشه‌هاي فلسفي و كلامي غرب، دربارۀ مسئلۀ شر مطرح شده‌اند، به جنبۀ نظري آن، (آن‌گونه كه در ساختار كتاب مقدس بيان شده است) توجه داشته‌اند. اين مباحث اغلب با اشاره به منطقي بودن مسئلۀ مذكور، ناسازگاري قدرت و علم مطلق خدا و رحمت واسعۀ او، وجود انواع مختلف شر در عالم را چالشي جدي پيش روي مؤمنان دانسته‌اند. الهيات پويشي به‌عنوان جنبش نويني در مباحث كلامي - فلسفي با بهره‌گيري از ديدگاه‌هاي فلسفي وايتهد و پيروان او در مكتبشيكاگو، با ارائۀ تبيين و توصيف يكسره متفاوتي از تبيين سنتيِ مطرح در اديان، به‌نوعي با تغيير دادن يا پاك كردن صورت مسئلۀ مورد بحث، سعي در يافتن راه حلي براي پاسخگويي به مسئلۀ شر داشته است. انكار قدرت مطلق خداوند و علم او به آينده، ارائۀ تفسير متفاوتي دربارۀ ارتباط ميان خدا و جهان و نيز تفكيك شر ظاهري از شر واقعي، از مهم‌ترين مباني الهيات پويشي در مواجهه با مسئلۀ شر محسوب مي‌شود. در جستار حاضر، برآنيم تا با تكيه بر آراي فلسفي و كلامي ملاصدرا، به‌ويژه اصالت وجود، تشكيك وجود، عدمي و نسبي بودن شر، رويكرد الهيات پويشي در مواجهۀ با مسئلۀ شر را نقد و بررسي كنيم.