پديد آورندگان :
دهقانيان، ابراهيم سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي شيراز- مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي فارس- بخش تحقيقات فني و مهندسي كشاورزي , افضلي نيا، صادق سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي شيراز- مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي فارس- بخش تحقيقات فني و مهندسي كشاورزي
چكيده فارسي :
تاكنون در زمينه اثرات روش هاي خاك ورزي حفاظتي و آبياري هر يك به صورت جدا بر محصول ذرت، پژوهش هاي زيادي انجام شده، اما اثرات توام اين دو عامل در كشت ذرت كم تر مورد توجه قرار گرفته است. بنابراين، در اين پژوهش اثر روش هاي خاك ورزي حفاظتي و آبياري بر خصوصيات خاك، بهره وري مصرف آب و عملكرد ذرت در قالب طرح كرت هاي خرد شده با نه تيمار و سه تكرار بررسي شد. روش هاي آبياري شامل آبياري قطره اي نواري، سطحيو بارانيبه عنوان عامل اصلي و سه روش خاك ورزي مرسوم، كم خاك ورزي و بي خاك ورزي به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شد. پارامترهاي جرم مخصوص ظاهري خاك، ميزان آب مصرفي، رطوبت علوفه در مرحله خميري دانه، عملكرد ذرت وبهره وري مصرف آب آبياري تعيين شد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه در انتهاي آزمايش، تيمار بي خاك ورزي نسبت به تيمارهاي كم خاك ورزي و مرسوم جرم مخصوص ظاهري را در عمق 0-10 سانتي متري خاك اندكي افزايش داد (به ترتيب نه و چهار درصد)، اما روش آبياري تاثير معني داري بر جرم مخصوص ظاهري خاك نداشت. روش آبياري اثر معني داري بر عملكرد دانه ذرت داشت (در سال اول در سطح پنج درصد و در سال دوم در سطح يك درصد) به گونه اي كه روش هاي آبياري تحت فشار بيش ترين عملكرد را به خود اختصاص دادند و كم ترين مقدار عملكرد مربوط به روش آبياري سطحي بود، در حالي كه عملكرد ذرت تحت تاثير روش خاك ورزي قرار نگرفت. بيش ترين حجم آب آبياري در روش آبياري سطحي و كم ترين آن در روش آبياري قطره اي نواري اتفاق افتاد، به طوري كه در قطره اي نواري نسبت به باراني و سطحي به ترتيب 34 و 57 درصد در حجم آب آبياري ذرت صرفه جويي شد.بهره وري آب آبياري تحت تاثير روش آبياري قرار گرفت، در حالي كه روش خاك ورزي اثر معني داري بر بهره وري آب آبياري ذرت نداشت. بيش ترين بهره وري آب آبياري دانه ذرت (ميانگين 22/1 كيلوگرم بر متر مكعب) مربوط به روش آبياري قطره اي نواري و كم ترين آن (ميانگين 34/0 كيلوگرم بر متر مكعب) مربوط به روش سطحي بود.
چكيده لاتين :
Individual effects of conservation tillage and irrigation methods on corn yield and water productivity have been adequately investigated so far, but simultaneous effects of these treatments on corn production have not received enough attention. Therefore, in this research, effect of conservation tillage and irrigation methods on soil properties, water productivity, and corn yield was evaluated using a split plot experimental design with nine treatments and three replications. Main plots were allocated to irrigation methods including surface irrigation (gated pipe), tape irrigation, and sprinkler irrigation. Tillage methods including zero tillage (direct drilling), reduced tillage, and conventional tillage were in the sub plots. Soil bulk density, forage moisture content, water consumption, corn yield, and water productivity were measured in different tillage and irrigation treatments. Results showed that no-till increased soil bulk density at soil depth of 0-10 cm compared to the reduced and conventional tillage methods (9 and 4%, respectively); while, irrigation method had no significant effect on soil bulk density. Irrigation method had a significant effect on corn grain yield so that pressurized irrigation methods had the maximum corn yield, while the minimum corn yield was obtained from the surface irrigation. However, corn yield was not affected by tillage method. The maximum water consumption occurred in surface irrigation, and drip irrigation had the minimum. Drip irrigation saved 34% and 57% water compared to the sprinkler and surface irrigation methods, respectively. Water productivity in corn was significantly affected by irrigation methods; while, tillage methods had no significant effect on water productivity. The maximum water productivity (1.22 kg/m3 on average) was obtained in drip irrigation and the minimum water productivity (0.34 kg/m3 on average) belonged to the surface irrigation.
