تأثير فاصله كاشت بر ويژگي‌هاي كمي و كيفي درختان صنوبر تبريزي Populus nigra L

The effect of spacing on quantitative and qualitative characteristics of black poplar (Populus nigra L.)

در اين پژوهش، تأثير فاصله كاشت بر ويژگي­هاي كمي و كيفي سه توده دست كاشت صنوبر تبريزي در سه فاصله كاشت 1×5/1، نامنظم ×5/1 و 1×3 متر در پرديس نازلو دانشگاه اروميه بررسي شد. براي اين كار، در هر توده، يك قطعه 2500 مترمربعي انتخاب و قطر برابر­سينه و ارتفاع درختان، اندازه­گيري شد و مشخصه ­هاي كيفي آن­ها در پنج گروه سالم، تاج شكستگي، تنه شكستگي، خميدگي تنه و خشك­ شدگي بررسي شد. براي محاسبه ضرايب شكل طبيعي و مصنوعي، 30 اصله درخت در هر توده به صورت تصادفي انتخاب، قطع و قطر در فاصله­ هاي 1/0، 3/0، 5/0، 7/0 و 9/0 متر طول درختان بريده­ شده اندازه ­گيري شد. همچنين، براي بررسي رابطه بين پهناي دواير ساليانه و فاصله كاشت، يك ديسك در ارتفاع 15-10 سانتي­متري از كنده هر درخت تهيه شد. در اين بررسي حجم درختان با كمك سه نوع ضريب شكل 5/0، طبيعي و مصنوعي محاسبه شد. نتايج نشان ­داد كه بيشترين ميانگين قطر برابر­سينه و ارتفاع درختان به ترتيب مربوط به دو توده با فاصله كاشت 1×3 متر و 1×5/1 متر بوده است (5 درصد=α). همچنين ميانگين حجم در فاصله كاشت نامنظم به ­طور معني­ داري (5 درصد=α) كمتر از دو توده ديگر بود. بين ميانگين حجم ­محاسبه‌شده در هر سه توده با سه روش حجم­ يابي در سطح 5 درصد اختلاف معني­ داري مشاهده نشد. همچنين حدود نيمي از درختان خميده و بيشترين تعداد تنه­ هاي شكسته در توده با فاصله كاشت 5/1×1 متر مشاهده شد.

In this study we assessed the role of plantation spacing on the quantitative and qualitative characteristics of black poplar (Populous nigra L.) in three stands at 1/5×1, 1/5×irregular (0.44-1) and 3×1-meter planting intervals in the campus of Urmia University. The diameter at breast height (dbh) along with qualitative characteristics, including tree forking and vitality, crown and/or stem breakage and tree leaning of all individuals, were assessed in an area of 2500 m2 in each stand. To calculate form factor (F), 30 stems were chosen randomly in each stand (90 in total) and felled at 10-15 cm above ground. The diameter of all cut trees was measured at intervals of 0.1, 0.3, 0.5, 0.7 and 0.9 of tree length. A growth-ring disk (cross-section) was obtained from the stump of each tree to study the relationships between annual rings and plantation spacing. Furthermore, the standing volume of each stand was calculated using Huber, Hohenadel and simple (F=0.5) formulas. Results showed that the maximum dbh and height growth occurred in 1x3 m and 1x1/5 m planting intervals, respectively (α=5%). Also, the minimum mean volume was recorded for 1/5×irregular spacing. No significant differences were obtained for the amount of standing volume/ha using the three methods. Based on our results, the highest incidence of stem breakage and nearly 50% of tilted trees were observed in 1/5×1 m spacing.