بررسي تأثير شدتهاي چرايي مختلف دام بر برخي شاخص هاي كمي و كيفي گياهي مطالعه موردي: مرتع چقاكدو در استان كرمانشاه

اعمال مديريت صحيح و كارآمد اكوسيستم هاي مرتعي مستلزم داشتن اطلاعات كافي از ميزان شدت چرا و تاثير آن بر ويژگي هاي مختلف گونه هاي گياهي موجود در مراتع است. اين مطالعه به منظور مقايسه سه نوع مديريت قرق، چراي متوسط و چراي شديد در مرتع قشلاقي چقاكدو انجام شد. نمونه برداري به روش سيستماتيك- تصادفي در هر رويشگاه چرايي انجام شد. در هر رويشگاه چرايي سه ترانسكت 100 متري بطور تصادفي مستقر و در طول هر ترانسكت، 10 پلات يك متر مربعي با فاصله 10 متر از هم قرار داده شدند. ويژگي هاي مورد بررسي شامل توليد، درصد پوشش، فرم هاي رويشي (گندميان، پهن برگان و بوته اي ها)، شكل هاي زيستي (كاموفيت ها، همي كريپتوفيت ها، تروفيت ها و كريپتوفيت ها)، خوشخوراكي گونه ها (كلاس I (خوشخوراك)، كلاس II (مطلوب) و كلاس III (غيرخوشخوراك))، شاخص هاي غنا (مارگالف و منهنيك) و تنوع (شانون- وينر و سيمپسون) بود. تجزيه داده ها در محيط SPSS20 انجام شد. مقايسه ويژگي هاي تركيب گياهي و شاخص هاي تنوع و غنا بين رويشگاه هاي با شدت هاي چرايي مختلف توسط آزمون دانكن صورت پذيرفت. نتايج حاصل از محاسبه شاخص هاي تنوع و غنا نشان داد كه مقدار عددي اين شاخص ها در رويشگاه قرق بيشترين مقدار و در رويشگاه با چراي شديد كمترين مقدار را دارد. آزمون آماري دانكن نيز معني دار بودن اختلاف بين اين سه رويشگاه را از لحاظ تفاوت در ميزان تنوع در سطح آماري يك درصد به اثبات رساند. ويژگي هاي رويشگاه قرق شامل؛ همي كريپتوفيت ها و كريپتوفيت ها، گياهان كلاس I، گندميان چندساله و فورب ها است. همچنين ويژگي هاي رويشگاه چراي متوسط شامل؛ وفور گياهان كلاس II بود و ويژگي هاي رويشگاه چراي شديد نيز شامل؛ گندميان يكساله، تروفيت ها، بوته اي ها و گياهان كلاس III بود. به طور كلي چراي شديد دام باعث كاهش غنا و تنوع گونه اي شده است، بنابراين به دليل تاثير منفي بر پايداري اكوسيستم، توجه مديران مرتع را مي طلبد.