جعل و وجود: بررسي ديدگاه ميرداماد

Ja’l and Wujud:A Reflection on the Mirdamad’s View

از نظر ميرداماد وجود وصفي در جهان براي موضوع خود نيست، بلكه همان موجوديت مصدري است؛ متعلق جعل بسيط ماهيت است و نه وجود يا اتصاف ماهيت به وجود؛ مفاد جعل بسيط تقرر ماهيت است و نه وجود يا موجوديت ماهيت؛ مطلب هل بسيط بر دو گونه است، هل بسيط مشهوري (پرسش از وجود) و هل بسيط حقيقي (پرسش از تقرر). در اين نوشتار، نشان داده مي‌شود كه مجموع همۀ سخنان ميرداماد در باب وجود، جعل، ماهيت و تقرر را نمي‌توان به نحو سازگاري فهميد. اصلاحي پيشنهاد خواهد شد كه بر طبق آن در زبان متافيزيك، تنها جعل و ماهيت حضور داشته باشند.

Mirdamad argues, in some details, for a series of theses on wujud (existence) and ja’l (creation): first, wujud (existence) is not a property of anything; second, it is nothing but al-mojudiah al-masdariah (to-be-existent); third, what is created is mahiyah (quiddity) and not existence or quiddity’s being existent; forth, the resultant of creation is tagharor al-mahiyah (the subsistence of quiddity) and not its existence; and fifth, there are two non-equivalent simple-if questions, real (the question of subsistence) and commonly accepted (the question of existence). In this paper, the main question is how Mirdamad’s multidimensional theory about existence, subsistence, creation, and quiddity can be sustained coherently. We will show that the whole picture Mirdamad draws cannot be maintained coherently. A qualification will be proposed according to which in the language of metaphysics, there is nothing but creation and quiddity.