برهم كنش تلقيح مايكوريزايي و فسفر بر شاخص هاي رشدي، توليد ريزغده و جذب عناصر غذايي سيب زميني

Interaction of Mycorrhizal Inoculation and Phosphorus on Growth Characteristics, Production of Mini-tuber and Nutrients Uptake of Potato

مايكوريزا مي تواند به عنوان ابزاري كارآمد در جهت افزايش بهره وري مصرف عناصر غذايي در راستاي كشاورزي پايدار استفاده شود. اين آزمايش با هدف بررسي برهم كنش سطوح فسفر و قارچ مايكوريزا بر شاخص هاي رشدي و توليد ريزغده و جذب عناصر غذايي گياهچه هاي سيب زميني در گلخانه، به صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملا تصادفي در سه تكرار در سال 1393 در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان همدان اجرا گرديد. عامل اول شامل تلقيح با مايكوريزا گونه Rhizophagus irregularis (تلقيح و عدم تلقيح) و عامل دوم ميزان فسفر (965/0، 482/0، 241/0و 12/0 ميلي مولار در محلول هوگلند براساس H2PO-4) به ترتيب معادل 100، 75، 50 و 25 درصد ميزان فسفر در محلول هوگلند بود. نتايج نشان داد كه بيشترين ميزان استقرار گياهچه (3/98 %)، تعداد برگ (3/13)، تعداد ريزغده (9/8)، وزن كل ريزغده در هر بوته (2/53 گرم)، ارتفاع اندام هاي هوايي (6/54 سانتي متر)، ميزان فسفر در ماده خشك ريزغده (38/0%) و برگ (363/0%) در تيمار تلقيح و 75 درصد فسفر بود كه با تيمار تلقيح و 100 درصد فسفر اختلاف معني دار نداشت. تلقيح با قارچ مايكوريزا باعث افزايش معني دار ميزان نيتروژن ريزغده و برگ، درصد ماده خشك و وزن ريزغده نسبت به تيمار عدم تلقيح شد. با توجه به اينكه بين تيمار تلقيح در سطح 75 درصد و 100 درصد فسفر اختلاف معني داري وجود نداشت، بنابراين استفاده از قارچ مايكوريزا مي تواند مصرف نهاده هاي كشاورزي را بدون كاهش معني دار عملكرد، كاهش دهد.

Mycorrhiza can be used as an efficient tool to increase nutrients productivity to achieve sustainable agriculture. This experiment conducted to investigate the interaction of phosphorus and mycorrhiza on growth characteristics and production of mini-tuber and nutrients uptake of seedlings under greenhouse condition. The experiment was arranged as factorial in completely randomized design with three replications in agricultural and natural resource research center of Hamadan in 2015. First factor included of inoculation with mycorrhizal fungi, Rhizophagus irregularis, (inoculated and non-inoculated) and the second factor was the amount of phosphorus (0.965, 0.482, 0.241 and 0.12 mM phosphorus according to H2PO-4 in Hoagland solution (100, 75, 50 and 25 percent of Hoagland complete phosphorus concentration (HCPC), respectively). The results showed that the maximum values of seedling establishment (98.3%), number of leaves (13.3), the number of mini-tubers (8.9), the total weight of mini-tubers per plant (53.2 g), shoot height (54.6 cm), phosphorus in mini-tubers dry matter (%0.38) and leaves (%0.363) observed in phosphorus 75% HCPC and inoculation treatment and no significant differences was seen relative to phosphorus 100% HCPC and inoculation treatment. Inoculation with mycorrhizal fungi significantly increased the mini-tubers and leaves nitrogen, dry matter and weight of mini-tuber relative to non-inoculated treatments. Generally, respect to that there was no significant difference between 75% and 100% phosphorus in inoculation treatment, the applying of mycorrhizal fungi can reduce agricultural inputs consumption without any significant decrease in yield.