مياني انديشيِ صدرايي در هستي شناسي، متّكي بر وجود منبسط

Sadraean Intermediarism in Ontology based on The Expanding Existence

فلاسفۀ مسلمان به منظور تبيين نحوۀ ارتباط ميان مراتب هستي، اموري را به مثابۀ مياني­ها مطرح ساخته­اند. در فلسفۀ ملاصدرا، وجود منبسط، به عنوان صادر اول، ميان هويت غيبيه و ماهيات قرار دارد. اين وجود مجراي مباني هستي­شناختيِ اصالت، وحدت و تشكيك در وجود است. بنابراين هستي­شناسيِ مبتني بر نقش مياني اين وجود، ظهور مبسوطي است از مياني­انديشيِ صدرايي. بر اساس اين ساختار مياني‌انديشانه، امكان بي­نهايت امور مياني وجود دارد كه اگرچه نام و تعيّن آن­ها ناشناخته است وليكن وجود آن­ها انكار ناپذير است. وجود منبسط وجود واحدي است كه در عين حال شامل مراتب بي­نهايت است و هميشه مرتبه­اي مياني، ميان دو مرتبۀ هستي­شناختي از اين وجود، قابل فرض است. بنابراين همۀ هوياتي كه فلاسفۀ پيشين به عنوان مياني­ها بدان اشاره كرده بودند، مي­تواند به عنوان مراتب اين وجود واحد تبيين شود. ثمرۀ چنين تبييني را در حل مسائلي نظير وحدت و كثرت فعل خداوند، حقيقت علم و جايگاه كلام و صورت نوعيه مي­توان مشاهده كرد.

Muslim philosophers have brought up entities as intermediaries to explain the mode of the interrelation of the existence levels. In Mulla Sadra’s Philosophy, the Expanding Existence, as The First Originated Being, situates between the Hidden Ipseity and essences. This Existence is the ground of the ontological foundation of principality, unity and gradation of existence. Thus the ontology based on the intermediate role of this Existence is an elaborated manifest of the Sadraean intermediarism. Based on this intermediaristic structure, infinite intermediaries would be possible, though their names and determinations are unknown, their beings are not deniable. The Expanding Existence is the unique existence while consisting of infinite levels, and always there could be an intermediate level conceived between two ontological levels of this existence. Accordingly, all entities, including the intermediaries to which antecedent philosophers were referring, can be explained as levels of this unique existence. The advantages of this explanation can be seen in solving problems such as the unity and the multiplicity of God's acts, the nature of knowledge, and position of the word and the archetypical forms.