تأثير تنش فشردگي خاك بر تعادل عملكردي و تخصيص زي‌توده نهال زربين

Effect of soil compaction on functional equilibrium and biomass allocation of Cupressus sempervirens L. var. horizontalis

هدف از اين پژوهش بررسي اثر تنش كوبيدگي خاك بر تعادل عملكردي و تخصيص زي‌توده، رشد، ريشه‌دواني و ويژگي‌هاي ريريخت شناسي نهال زربين است. بذور با ويژگي­هاي ريخت­ شناسي برتر تهيه و پس از كاشت در گلدان‌هاي پلاستيكي در خاك لومي تا لومي­رسي و رژيم رطوبتي ثابت، در شش سطح كوبيدگي مورد بررسي قرار گرفتند. خصوصيات مورفولوژي نهال­، رشد نهال و معماري (نسبت‌هاي تخصيص) نهال ثبت ­شدند. پاسخ‌هاي ريخت شناسي نهال از نظر ميانگين با افزايش شدت فشردگي به‌طور معني‌داري كاهش يافت. روابط پاسخ ­هاي ريخت شناسي و افزايش مقاومت به نفوذ خاك به‌صورت تابع درجه دوم كاهش يابنده ­است (05/0>P). رابطه افزايش مقاومت به نفوذ خاك و شاخص­هاي رشد نهال به‌صورت يك رابطه درجة دوم كاهنده است كه در ابتدا مقدار آن زياد و سپس كاهش مي‌يابد. بهترين رابطۀ برازش داده ­شده (2r) بين نسبت­هاي طول ريشه به وزن ريشه (0126/0)، طول ساقه به وزن ساقه (0841/0)، طول ريشه جانبي به طول ريشه اصلي (1716/0)، وزن ريشه جانبي به وزن خشك ريشه (2676/0)، نرخ زي­توده ريشه (0576/0)، وزن ريشه به وزن اندام‌هاي هوايي (0466/0)، نرخ زي­توده برگ (2426/0) و نرخ زي‌توده ساقه (0541/0) به‌صورت دوجمل ه­اي به­دست آمد. در واقع كوبيدگي خاك اثر بسزايي در آناتومي و ريختشناسي ريشه ­ها در مدت‌زمان رشد نهال­ها و رشد گياهان داشته است.

The aim of this study was to evaluate the effect of soil compaction on functional equilibrium and biomass allocation, root growth and morphological characteristics of Cypress seedlings. As a result, seeds with the highest morphological features were collected and planted in plastic pots in loam or clay loams soils with constant moisture regime. They were studied in six levels soil compaction tension. The morphological parameters of the seedlings, plant growth and seedling architecture were calculated. In all cases, the mean of Cypress seedlings morphological response were significantly decreased when compaction level increasing. The relation of morphological response and increase soil penetration resistance were negative quadratic. Also, the relation between soil penetration resistance and seedling growth parameters were negative quadratic which is high at the beginning and then its value was decreased. The best regression equation distributed between ratio of root length and root weight (0.0126), stem length and stem weight (0.0841), length of lateral root and length of main root (0.1716), weight of lateral root and dry weight of root (0.2676), rate of root biomass (0.0576), weight of root and weight of shoots (0.0466), rate of leaves biomass (0.2426) and rate of stem biomass (0.0541) were obtained quadratic. The results showed that soil compaction tension affect the functional equilibrium and morphological characteristics of seedlings, seedling growth and Cypress architecture.