عوامل مؤثر در انتخاب مدل هاي كسب و كار الكترونيكي كوچك و متوسط در ايران

Effective Factors on the Choice of e-Business Models of SMEs in Iran

گسترش كسب و كارهاي الكترونيكي در سايه اقتصاد ديجيتالي، انتخاب مدل كسب و كار الكترونيك را به يك ضرورت استراتژيك تبديل كرده است. بنابراين آگاهي از مجموعه عوامل موثري كه اين انتخاب را تحت تاثير قرار مي­دهند براي مديران و محققان از اهميت بالايي برخوردار است. پژوهش حاضر مجموعه عوامل محيطي و سازماني موثر بر انتخاب مدل كسب و كار الكترونيكي را در ادبيات موضوع شناسايي نموده و سپس با پرسش از مديران 395 شركت و 10 نفر خبره از طريق پرسشنامه و براساس سه معيار: هماهنگي دروني، هماهنگي بيروني و هم افزايي داده­ هاي لازم را جهت بررسي و رتبه ­بندي اين عوامل جمع­ آوري كرده است. در رتبه بندي عوامل از تاپسيس فازي استفاده شده است. يافته هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه كليه عوامل شناسايي شده عوامل موثري در انتخاب مدل‌هاي كسب و كار الكترونيكي در كسب وكارهاي كوچك و متوسط ايران بوده، همچنين عوامل يكپارچگي فرايندها و راهبردهاي سازماني به ترتيب مهمترين عوامل موثر در انتخاب مدل‌هاي كسب و كار الكترونيك در كسب و كارهاي الكترونيك كوچك و متوسط ايران هستند.

Development of electronic business in the shadow of the digital economy forces the organizations to choose a proper e-business model. E-business models would be addressed as forefront of strategic management and a new contingency factor in the rapid recent information technology advances. Therefore, choice of e-business models would be considered as a strategic necessity in firms. So, awareness of factors affecting on its selection is important for managers and researchers. First of all, in this paper environmental and organizational factors affecting the choice of e-business models are reviewed from the related literature, and then, by collecting questionnaires from 395 firms and 10 experts, factors are evaluated and ranked using fuzzy TOPSIS based on three criteria: internal fit, external fit, and synergy. The obtained results showed that all the identified factors are critical in the selection of e-business models. Also, integration of process and organizational strategies are the most important factors in selecting e-business model in electronic small and medium size enterprises (E-SMEs).