مقايسۀ ويژگي‌هاي زيست‌ فني ريشه گونه‌هاي زبان‌گنجشك (Fraxinus excelsior) و نوئل (Picea abies) جنگلكاري‌شده

Comparison of biotechnical characteristics of root in two forest plantations of Fraxinus excelsior and Picea abies

در اين پژوهش دو تودة جنگلكاري­ شده با گونه ­هاي زبان­ گنجشك (Fraxinus excelsior) و نوئل (Picea abies) با شرايط رويش گاهي مشابه انتخاب و از هر گونه، سه‌پايه به روش كاملاً تصادفي براي نمونه­برداري انتخاب شدند. براي بررسي پراكنش ريشه­ ها، از روش حفر پروفيل و براي اندازه ­گيري مقاومت كششي، از دستگاه اينسترون استاندارد استفاده شد. اين پژوهش نشان داد كه در هر دو گونه، پراكنش ريشه­ ها و مقدار مسلح­ سازي خاك با افزايش عمق خاك طبق تابع لگاريتمي و مقاومت كششي ريشه با افزايش قطر ريشه طبق تابع تواني كاهش مي­يابند. به ­طور ميانگين بيش از 80 درصد از پراكنش ريشه­ ها در عمق كمتر از 20 سانتي­متر و در نتيجه آن بيش­ترين مقدار مسلح ­سازي خاك در اين عمق مشاهده شد. طبق نتايج، مقاومت كششي ريشة گونة نوئل (64/2 ± 31/19 مگاپاسكال) با دامنة قطري 32/0 تا 93/4 ميلي­متر به ­طور معني ­داري بيشتر از گونة زبان­ گنجشك (01/1 ± 98/16 مگاپاسكال) با دامنة قطري 42/0 تا 91/4 ميلي­متر بود. همچنين مقدار مسلح ­سازي خاك توسط ريشة گونة نوئل (008/0 ± 03/0 كيلوپاسكال) بيشتر از گونة زبان­گنجشك (005/0 ± 02/0 كيلوپاسكال) بوده است. نتايج اين تحقيق ما را در استفاده آگاهانه از اين گونه­ ها در زيست­ مهندسي ياري مي­كند.

n this research two forest plantations (Picea abies and Fraxinus excelsior) with similar site conditions were selected in the near vicinity of each other. Three trees of each species were randomly selected for later analysis. Profile trenching method was then used to analyze and compare their root distribution. Root samples of each species were collected to test their tensile strength using a standard Instron. The results showed that, RAR values and additional root cohesion tend to decrease with soil depth following a logarithmic function for both forest species. Also for both studied species, root tensile strength tend to decrease with increasing root diameter following a power function. According to the results, over 80 percent of roots were found to be within the top 20 cm of soil profile, indicating the highest reinforcing contribution within this layer. The results revealed that the root tensile strength of Picea abies (19.31 ± 2.64 MPa) with roots diameter ranging from 0.32 to 4.93 mm were greater than that of Fraxinus excelsior (16.98 ± 1.01 MPa) with roots diameter ranging from 0.42 to 4.91. Also, the additional root cohesion from Picea abies (0.03 ± 0.008 kPa) was found to be significantly greater than that from Fraxinus excelsior (0.02 ± 0.005 kPa). The results of this work may help us when applying an efficient bioengineering technique.