سرطان دستگاه گوارش در ايران: روند پژوهش‌هاي محققان ايراني در پايگاه‌هاي اطلاعاتي بين‌المللي

Gastrointestinal cancers in Iran: Iranian scientists approach to gastrointestinal cancers researches in international databases

هدف: سرطان‌هاي دستگاه گوارش يكي از پرخطرترين و شايع‌ترين سرطان‌ها در ايران مي‌باشند و حدود نيمي از مرگ‌هاي حاصل از سرطان را در ايران (4/44درصد) به خود اختصاص مي‌دهند. هدف از اين مطالعه بررسي توليدات علمي ايران در زمينه موضوعي سرطان دستگاه گوارش در پايگاه‌هاي اطلاعاتي بين‌المللي منتخب (Scopus, Medline) بود. با توجه به شيوع قابل توجه اين بيماري در جهان و ايران و تأثير پيامدهاي سوء آن بر بيمار و جامعه، لزوم انجام پژوهش و تحقيقات علمي در رابطه با اين بيماري بيش از پيش ضروري مي‌نمايد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه، از نوع توصيفي-مقطعي است كه با به‌كارگيري شاخص‌هاي علم‌سنجي انجام گرفت. ﺑﺮاي ﺟﻤﻊآوري دادهﻫﺎ از دو ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﺪﻻين و اسكوپوس به عنوان ﻣﺤيط ﭘﮋوﻫﺶ استفاده شد. به منظور استخراج داده‌ها از پايگاه اطلاعاتي اسكوپوس در قسمت جستجوي پيشرفته پايگاه، استراتژي جستجوي طراحي شده محقق كه شامل تمامي كليد واژه‌هاي مرتبط با بيماري سرطان دستگاه گوارش بود به‌كارگرفته شد. كليد واژه‌ها مشتمل بر 17 كليد واژه بودند كه با 9 كليد واژه مرتبط با بدخيمي و تومور و سرطان تركيب شدند و در نهايت 153 كليد واژه مختلف را تشكيل دادند. استراتژي جستجو در پايگاه اطلاعاتي مدلاين بر اساس سرعنوان‌هاي موضوعي پزشكي (MeSH) و با كمك متخصص موضوعي (پزشك متخصص) طراحي گرديد. يافته‌ها: نتايج حاصل از تجزيه و تحليل اطلاعات نشان داد كه تعداد 1826 مدرك در زمينه موضوعي سرطان دستگاه گوارش توسط محققان ايران در پايگاه اطلاعاتي اسكوپوس و تعداد 468 مدرك در پايگاه اطلاعاتي مدلاين نمايه شده است و كشور ايران در زمينه توليدات علمي مربوط به سرطان دستگاه گوارش در پايگاه اطلاعاتي اسكوپوس، در رتبه 30 جهاني و در پايگاه اطلاعاتي مدلاين، در رتبه 31 جهاني و در ميان كشورهاي آسيايي در جايگاه دهم و در ميان كشورهاي خاورميانه در رتبه سوم قرار دارد. در پايگاه اطلاعاتي اسكوپوس دانشگاه علوم پزشكي تهران با توليد 17/35 درصد و در پايگاه اطلاعاتي مدلاين دانشگاه شهيد بهشتي تهران با توليد 17/15 درصد به عنوان فعال‌ترين مركز در اين حوزه شناسايي شدند و در هر دو پايگاه اطلاعاتي مجله Asian pacific journal of cancer prevention بيش‌ترين تعداد مدارك علمي ايران را در زمينه مورد بررسي منتشر كرده است. نتيجه‌گيري: ميزان توليدات علمي در زمينه سرطان دستگاه گوارش در هر دو پايگاه اطلاعاتي در طول سال‌هاي اخير افزايش داشته است. با اين وجود اختلاف قابل توجه‌اي بين توليدات علمي ايران كه در اين دو پايگاه اطلاعاتي ايندكس شده‌اند و افزايش آمار افراد مبتلا به اين بيماري و مرگ و مير حاصل از اين بيماري در جامعه كه بر اساس آمار رسمي سازمان ثبت سرطان در كشور اعلام شده است وجود دارد كه توجه و همت سياست‌گذاران را مي‌طلبد

Introduction: Gastrointestinal (GI) cancer is one of the most common and fatal type of cancers and it is responsible for about half of mortalities from cancer (44.4%) in Iran. The purpose of the study was to evaluate scientific output of Iran in the matter of gastrointestinal cancer in selected international databases (Scopus, Medline). Regarding the considerable prevalence of GI cancers in Iran and the world and its impact on patients and society the necessity toward scientific investigations seems to be highlighted. Materials and Methods: A cross - sectional descriptive survey was conducted using Scientometrics criteria. Data were collected from two Medline and Scopus databases as search ground. To extract data from the advanced search link in Scopus database, the researcher made searching strategy designed to include all of “GI cancer-related” keywords was used. Keywords included 17 terms combined with 9 keywords about malignancy, tumor and cancer. Ultimately, we formed 153 different keywords. The search strategy in Medline database was designed based on Medical Subject headings (MeSH) via a subject specialist (medical specialist) help. Results: analyzed data showed that 1826 documents in terms of GI cancer written by Iranian researchers were indexed in Scopus and 468 in Medline databases. Regarding the subject matter, Iran’s ranking was 30 in the Scopus, 31 in Medline, 10 within Asian countries, and 3 in Middle-east. Tehran University of Medical Sciences with production of 35.17 percent of documents in Scopus database and 27.35 percent of documents in the Medline database was identified as most active centers in this field .In both of these databases, “Asian Pacific Journal of Cancer Prevention” includes most Iranian documents in this field. Conclusion: The study suggested a linear increase of scientific production in the field of GI cancers during the studied period in both databases. However, there is still a significant gap between Iran's scientific output indexed in the field and the growing number of GI cancers in the community. Therefore, the policymakers should pay more attention to improving the research activities in the field of GI.