پديد آورندگان :
وجودي مهرباني، لميا دانشگاه شهيد مدني آذربايجان - گروه زراعت واصلاح نباتات , حسنپور اقدم، محمدباقر دانشگاه مراغه - گروه باغباني , وليزاده كامران، رعنا دانشگاه شهيد مدني آذربايجان - گروه بيوتكنولوژي
كليدواژه :
اسانس , شوري , مرزه , وزن خشك
چكيده فارسي :
به منظور بررسي تأثير سطوح مختلف شوري بر برخي صفات فيزيولوژيك (محتواي كلروفيل، پرولين، قندهاي محلول، نشت يوني، عناصر سديم و پتاسيم) و صفات رشدي مرزه آزمايشي به صورت طرح فاكتوريل بر پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار سطح شوري (شاهد، 50، 100 و 150 ميليمولار نمك كلريد سديم) و دو كلون بومي مرزه ( تبريز و همدان) در سه تكرار انجام شد. نتايج نشاندهنده وجود اثرات متقابل معني دار كلون و شوري بر محتواي كلروفيل a بود. بيشترين ميزان كلروفيل a در هر دو كلون در تيمار شاهد مشاهده شد. وزن خشك ريشه، محتواي يون پتاسيم و سديم، نسبت يون پتاسيم به سديم، محتواي قند محلول و نشت يوني نمونه ها تحت تاثير سطوح شوري قرار گرفتند. بيشترين ميزان وزن خشك ساقه و برگ، محتواي اسانس، پرولين و كلروفيل b تحت تاثير هر دوي رقم و سطوح شوري قرار گرفتند. بيشترين ميزان وزن خشك برگ، كلروفيل a + b در كلون همدان و بالاترين ميزان وزن خشك ساقه، محتواي اسانس و پرولين در كلون تبريز مشاهده شد. بالاترين ميزان وزن خشك ريشه، ساقه، برگ، محتواي يون پتاسيم و نسبت K+/Na+ در تيمار شاهد ثبت گرديد. بيشترين تجمع يون سديم در سطح شوري 150 ميليمولار كلريد سديم مشاهده شد. با افزايش سطح شوري بر ميزان پرولين نمونه‌ها افزوده شد. بالاترين ميزان نشت يوني، قند محلول و پرولين نمونه‌ها در تيمارهاي 100 و 150 ميليمولار كلريد سديم مشاهده شد. با توجه به تغييرات صفات مورد مطالعه به نظر ميرسدكه سطوح شوري در هر دو كلون مورد مطالعه شاخص هاي رشدي و فيزيولوژيكي گياه را متاثر نمود. لذا، چنين به نظر ميرسد براي حصول به عملكرد و شاخص هاي فيزيولوژيكي پسنديده در اين گياه بايد از كاشت اين گياه در محيط هاي شور اجتناب نموده و يا از كلون هاي متحمل به شوري استفاده كرد.
چكيده لاتين :
The present experement was conducted as a factorial experiment based on RCBD with four NaCl levels (0, 50, 100 and 150 mM) levels and two savory native clones (Tabriz and Hamadan) with three replications, to investigate the effects of Nacl salinity on some physiological (essential oils, chlorophyll, proline, soluble sugars, ion leakage, Na+ and K+ content) and growth characteristics of savory. The results revealed that there was significant interaction effects between salinity and clone on chlorophyll a content of the plant. The highest chlorophyll a content in both clones was recorded in the control plants. Root dry weight, Na+ and K+ content, K+/Na+ ratio, soluble sugars and ion lekage were affected by NaCl salinity. The highest amounts of stem and leaf dry weights, essential oils contents, proline and chlorophyll b content, were influenced by both clone and salinity levels. The highest stem dry weight, essential oil and proline contents belonged to Tabriz clone. The highest leaf dry weight and chlorophyll a+b contents were produced by Hamadan clone. The highest amont for some other traits, like root, stem and leaf dry weights, as well as for K+and K+/Na+ ratios, were observed in the control treatment. The highest Na+ accumulation were recorded in 150 mM NaCl treatment. It was also observed that with increasing salinity levels, proline content was concomitantly increased. The hieghest ion leakage, soluble sugars and proline amounts were belonged to 100 and 150 mM salinity levels. Considering the variation patterns for the traits studied, it seems that the salinity levels in both clones routinely affected the growth and physiological characteristics of the plants. It can be concluded that to achieve economical yields of savory and proper physiologyical traits we have to select salt tolerant clones to suit saline environments.
