كيفيت زندگي و عوامل مرتبط با آن در خانواد ه هاي داراي بيمار رواني

Quality of Life and Its Associated Factors among Mental Patients` Families

زمينه و هدف: خانواده بيماران رواني با قبول مسئوليت مراقبت از بيماران خود معمولاً تنيدگي رواني، افسردگي، اضطراب و مشكلات ارتباطات اجتماعي را تجربه مي كنند كه ممكن است با تاثيراتي بر كيفيت زندگي آنان همراه شود و كنترل اين اثرات نيازمند شناسايي عوامل مرتبط با آن ميباشد. از اين رو مطالعه حاضر با هدف تعيين كيفيت زندگي و عوامل مرتبط با آن در خانواده هاي داراي بيماران مبتلا به اختلالات رواني در شهر رشت انجام شد. روش كار: اين پژوهش توصيفي- مقطعي بر روي 242 خانواده داراي بيمار رواني (منسوبين درجه يك بيمار) داراي پرونده در مركز روانپزشكي شفاي رشت انجام شد. نمونه هاي مطالعه به روش تدريجي (آغاز نمونه گيري از زمان خاصي يعني 1392/6/1 تا زمان تكميل حجم نمونه 1392/10/1 انتخاب شدند. داده ها به روش مصاحبه و با استفاده از ابزاري 2 بخشي شامل پرسشنامه كيفيت زندگي استاندارد شده اروپايي مشتمل بر اطلاعات فردي و پرسشنامه كيفيت زندگي و پرسشنامه تركيبي انزواي اجتماعي جمع آوري گرديد. نمره بالاتر در اين ابزارها نشانگر كيفيت زندگي ضعيف تر است. داده هاي گردآوري شده با استفاده از آزمون هاي آماري توصيفي و استنباطي (ضريب همبستگي پيرسون، آزمون تي، آنوا و رگرسيون خطي چندگانه رو به عقب) در SPSS نسخه 19 تجزيه و تحليل شد. يافته ها: نمونه هاي پژوهش را 152 زن (62/8%) و 90 مرد (730/2%) تشكيل مي‌داد كه 92 نفر (38%) آنان در گروه سني 55-40 بودند. ميانگين و انحراف معيار نمره كل كيفيت زندگي 4/4±52/4 (با محدوده نمرات 0 تا 63)بود. ارتباط معناداري بين كيفيت زندگي ضعيفتر و جنسيت زن (0/001=p)، شغل خانه داري (0/003=p) و انزواي اجتماعي (0/02=p) ديده شد. در نهايت آزمون رگرسيون نشانگر توان پيش بيني كنندگي جنسيت زن با 34/5 درصد واريانس در كيفيت زندگي نمونه ها بود. نتيجه گيري:كيفيت زندگي ضعيف تر در زنان نشانگر نياز به توجه بيشتر بر مداخلات مراقبتي- درماني و حمايتهاي اجتماعي ارتقادهنده رفاه و كيفيت زندگي در اين گروه از مراقبين است.

Background & objectives: Mental patient’s family usually experience emotional stress, depression, anxiety and social relationship problems by accepting the caring responsibility for their patient that could effect on their quality of life. So present study was conducted with the aim of determining the quality of life and its associated factors in families of mental patients` in Rasht. Methods: This cross-sectional and descriptive study was conducted on 242 families (first degree relatives) of mental patients referring to Shafa psychiatric center of Rasht by convenience sampling method during 2013. Data were gathered by interview and using 2- part tool consisting European Quality of Life Scale (EQLS) including quality of life questionnaire and combined questionnaire for social isolation. Higher score in these questionnaires were indicated poor quality of life. Collected data were analyzed using descriptive and analytic statistics (Pearson correlation coefficient, ANOVA, t test and logistic regression model, back ward) in SPSS (v.19). Results: The sample contained 152 female (62.8%) and 90 male (37.2%) and 92 persons (38%) were in the age group of 40-55 years. Mean and standard deviation of total quality of life score was 52.4 ± 4.4 (with the range of 0-63). There was a significant relationship between poor quality of life and female sex (p=0.001), also between housekeeper job (p=0.003) and higher social isolation (p=0.02). Finally, regression test showed that female gender with 34.5 percent variance can predict the sample’s quality of life. Conclusion: Poor quality of life in females indicates the need for more attention on therapeutic-caring interventions and social supports to improve the well-being of this care giving group.