بررسي انتقادي تزاحم هاي اخلاقي از منظر ديويد راس با تكيه برآيات و روايات

يكي از مباحث مهم و مطرح در گستره معضل اخلاقي، تعارض ها يي است كه گاهي ميان تكاليف اخلاقي مشاهده مي شود. در اين مقاله علاوه بر بررسي جنبهها و ابعاد نظام اخلاقي ديويد راس فيلسوف شهود گرا، به تحليل و نقد نظريه او نيز پرداخته ميشود. بنا بر معرفت شناسي نظام اخلاقي راس، هم براي رسيدن به اصول اخلاقي كه وظايف در نگاه نخست ناميده ميشوند و هم براي داوري اخلاقي موجه در شرايط معين كه وظايف واقعي را مشخص ميكند، تنها شهود است كه كارگشاست؛ اين عصارهي تعليمات راس است كه محل انتقادات ريز و درشت فراوان و نيز تبعيتها و تحسينهاي كثير واقع گرديده است. شهرت عمده اين فيلسوف برجسته در قلمرو فلسفه اخلاق، به دليل تعلق او به مكتب شهودگرايي است. منظور راس از شهود، منبع معرفتي است كه ادراكي و غير استنتاجي بوده و ذهن از طريق چيدن مقدمات به نتيجه نمي رسد. نقدهاي جدي اي چون شهودهاي اخلاقي بسيار متفاوت انسانها و اختلاف نظرهاي شديد دربارهي اصول اخلاقي، شهودگرايان متاخر را به سمت تربيت اخلاق محور و نيز عقلانيت كشانده است. از نظر بسياري اعتقاد به وجود وظايف در نگاه نخست عام از مهمترين مميزات نظام اخلاقي راس است كه البته مانند هر نظريهي جدي ديگر نقدهاي بسياري نيز بر آن وارد آمده است. ديدگاه راس به دليل نقص در تبيين سلسله وظايف و غيرمنطقي بودن ترتيب آن و عدم ارائه معياري فراگير براي ترجيح افعال متزاحم، در واقع راه حل مناسبي براي حل اين مسئله نيست.