روش شناسي استخراج و استنباط صحيح از آموزه هاي اسلامي براي دريافت راهبردهاي طراحي بر مبناي اصول اخلاقي و ايماني (نمونه موردي: طراحي مسكن اسلامي)

چيستي و چگونگي شهر و مسكن اسلامي در آموزه هاي اسلامي نيازمند تعمق و تتبع وسيع و استنباط صحيح در منابع ارائه كننده اين آموزه هاست. از آن جايي كه آموزه هاي اسلامي بر فضاهاي زيستي از جمله مسكن تاثير بسيار مفيد و مثبتي دارد لذا مطالعه و تحقيق در اين رابطه حائز اهميت است. با اينكه اصول اسلام، حقايقي است ثابت و تغييرناپذير كه براي همه زمانها وضع شده، ولي فروع زياد بوده و اجتهاد ضرورت دارد. يعني در هر عصر و زماني به افراد متخصص نياز است تا اصول اسلامي را با مسائل متغيري كه در زمان پيش مي آيد تطبيق داده و معين نمايند كه اين مسائل وارد بر چه اصولي است، بديهي است اصولي كه در مورد مسكن وضع شده از اين قاعده مستثني نبوده و بايد بازشناسي و با شرع و شرايط زمان انطباق داده شود. آموزه هاي اسلامي ارائه شده در قرآن مجيد و كلام معصومين راهبردهاي مفهومي و عملي مشخصي را به صورت اصولي فرا زماني و فرا مكاني ارائه داده، كه به شرط رعايت اصول خاص و استنباط صحيح، قابل بهره برداري هستند،. اين پژوهش بر آن است كه روش شناسي استخراج و استنباط صحيح از آموزه هاي اسلامي را براي دريافت راهبردهاي طراحي مسكن تبيين نمايد. روش تحقيق اين پژوهش، روشي تركيبي (مركب از تحليل محتواي كيفي و استدلال منطقي) است كه با استفاده از اين روش و با استناد به آموزه هاي نقليِ مكتب اسلام، نكات نغزي براي استنباط صحيح از آموزه هاي اسلامي براي كاربست آنها در طراحي معماري مسكن بيان شده است، كه اين خود قدمي رو به جلو در راستاي تحقق معماري اصيل اسلامي باشد. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه اصلي ترين عوامل شكل دهنده ي «مسكن اسلامي» در سه گروه اصلي قابل طبقه بندي هستند كه ملوحظ داشتن توامان و منطقي آنها منجر به ظهور «مسكن اسلامي» خواهد شد. اولين عامل «ايمان اهل شهر» يا اصول ايماني آنهاست كه از آن به «فضاي فكري» تعبير مي كنيم. عامل دوم «اصول عملي و اخلاقي» اسلام است كه از آن به فضاي رفتاري تعبير مي كنيم و سومين عامل كالبد مسكن است كه از آن به «فضاي عيني» تعبير مي كنيم. اين كالبد توسط انسان (فضاي فكري) و با رفتار اسلامي (عمل و اخلاق اسلامي)، كه تبيين كننده ي ارتباط انسان با جهان خارج (اعم از جامعه و محيط مصنوع و طبيعت) است، منجر به ايجاد فضا و محيطي مي شود كه در عين حالي كه از اصول اسلامي نشات گرفته اند، به اين اصول اشاره دارند و انسان را در مسلمان زيستن كمك مي كنند..