تحليل فقهي و اخلاقي ريسك تجاري و مقايسه آن با غرر با تاكيد برقواعد عام درآمدزايي مخاطره

با پيشرفت تكنولوژي و نيازهاي روز افزون جامعه، معاملات اقتصادي جديدي در جوامع شكل گرفته كه دربطن اين معاملات، ريسك ((Risk و خطر نهادينه شده است. ريسك كه در لسان عرف ،عبارت است از: «»خطر ناشي از عدم اطمينان نسبت به وقوع حادثه اي در آينده«»،لازمه ي بيشتر فعاليت هاي تجاري ملي وبين الملي مي باشد. علاوه بر اين ،از منظر اخلاقي، پيشرفت حيات بشر در ابعاد فردي ،اجتماعي ،اقتصادي و... در بستر هدايت رفتار و تصميمات انساني صورت مي گيرد.بديهي است كه تحقق اين امر نيز در شرايط متعين و معمول ميسر است؛اما در شرايط ريسك آميز كه انسان، نسبت به نتايج فعل خود، اطمينان يا آگاهي ندارد، تصميم گيري با رعايت هنجارهاي اخلاقي، نسبتاً دشوار به نظر مي رسد. از اين رو، پژوهش حاضر، ضمن تحليل ريسك تجاري ومقايسه آن با غرر،به دنبال پاسخ به اين پرسش اساسي است كه مبناي مشروعيت فقهي و روايي اخلاقي درآمدزايي ريسك چيست؟ در اين تحقيق با استفاده از روش توصيفي تحليلي نشان داده خواهد شد كه اولاً غرر، ناشي از جهالت يا ريسكي است كه به اركان قرارداد برخورد مي كند و نتيجه ي آن در معامله، افزايش ناعادلانه دارايي يكي به زيان ديگري است،اما ريسك در تجارت، ناظر بر آينده سرمايه بوده و هيچ گونه برخوردي با اركان قرارداد ندارد.ضمن اينكه سود يا زيان حاصل از ريسك تجاري ناشي از تغييرات اقتصادي موثر در عرضه و تقاضا مي باشد.ثانياًمشروعيت درآمدزايي ريسك را مي توان از تحليل قواعد فقهي عام درآمد زايي مخاطره با محوريت قاعده«»الخراج بالضمان«» ، به عنوان رو بنا استخراج كرد.ثالثاً از منظر اخلاقي ريسكي روا است كه آگاهانه، عادلانه و مبتني بر مصالح فردي و اجتماعي باشد.