بررسي تاثير تحريكات چند حسي بر وضعيت حافظه بيماران دچار سكته مغزي ايسكميك در فاز حاد

Effect of Multi-Sensory Stimulation on Memory Status in Patients with Acute Phase of Ischemic Stroke

زمينه و هدف: مشكلات حافظه از شكايات شايع در بيماري هاي همراه با آسيب مغزي و از جمله سكته هاي مغزي است. از طرف ديگر بازتواني بيماران دچار سكته مغزي در كاهش عوارض بيماري و نيز نگراني هاي بيماران كمك كننده است. از جمله مداخلات تسهيل كننده بهبود بيماران «تحريكات چند حسي» است. اين مطالعه با هدف تعيين تأثير تحريكات چند حسي بر وضعيت حافظه بيماران مبتلا به سكته مغزي انجام شد. روش كار: مطالعه حاضر يك مطالعه نيمه تجربي و جامعه پژوهش كليه بيماران مبتلا به سكته مغزي در شهر اردبيل بود. نمونه گيري به روش در دسترس و با توجه به معيارهاي ورود انجام شد. مجموعاً 60 بيمار واجد شرايط انتخاب شدند و بعد از تخصيص تصادفي نمونه ها با روش نمونه گيري بلوكي، بيماران در گروه هاي آزمون و كنترل وارد شدند. در گروه آزمون تحريكات چند حسي به مدت 6 هفته انجام شد و گروه كنترل درمان هاي معمول سكته مغزي را دريافت نمودند. حافظه نزديك و دور بيماران دو گروه به وسيله پرسشنامه تهيه شده توسط پژوهشگر كه روايي و پايايي آن به دست آمده بود با روش مصاحبه جمع آوري گرديد. سپس داده ها با استفاده از آمار توصيفي (ميانگين و انحراف معيار) و استنباطي (كاي اسكوئر، آزمون دقيق فيشر، آزمون t مستقل، آزمون اندازه گيري هاي مكرر، و آزمون هاي تعقيبي) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: نتايج پژوهش نشان داد در امتياز حافظه نزديك يك هفته (p=0.082) و 6 هفته بعد از اجراي مداخله (p=0.15) تفاوت آماري معني داري وجود نداشت و نيز بين امتياز حافظه دور يك هفته (p=0.51) و 6 هفته بعد از مداخله (p=0.096) تفاوت آماري معنيداري وجود نداشت. آزمون آماري اندازه گيري هاي مكرر و آزمون تعقيبي پيرو آن نشان داد در امتياز حافظه نزديك در مقاطع زماني مختلف تفاوت درون گروهها با p=0.000 معني دار و تفاوت بين گروه ها با p=0.247 غيرمعني دار بود و نيز در امتياز حافظه دور در مقاطع زماني مختلف تفاوت درون گروه ها با p=0.002 معني دار و تفاوت بين گروه ها با p=0.61 غيرمعني دار بود. اين نشان مي دهد افزايش امتياز حافظه نزديك و دور در مقاطع مختلف زماني اين پژوهش در هر دو گروه ناشي از گذر زمان بوده و انجام مداخله امتياز حافظه نزديك و دور گروه آزمون را نسبت به گروه كنترل به ميزان معنيدار افزايش نداده و مداخله از نظر آماري معني دار نبوده است. نتيجه گيري: بر اساس يافته هاي اين پژوهش انجام تحريكات چند حسي به مدت 6 هفته در بيماران مبتلا به سكته مغزي منجر به بهبود حافظه بيماران نمي شود كه انجام مطالعه با حجم نمونه بيشتر و پيگيري بيماران سكته مغزي بعد از اجراي مداخله در مدت طولاني ترتوصيه مي شود.

Background& objectives: Memory deficit is common problem in diseases with brain injury, including stroke. Rehabilitation of these patients could effect on reduction complain and patients concerns. One example of interventions that could facilitate patient recovery is "multi-sensory stimulation". The aim of this study was to determine the effect of multisensory stimulation on the memory status in patients with ischemic stroke. Methods: This study was a quasi experimental study. Study population was all patients with stroke in the Ardabil city. Total of 60 eligible patients were selected and after using blocking method of random allocation inter to experimental and control groups. Experimental group experienced sensory stimulation of some sense that was performed for 6 weeks. Simple sampling method with regarding the eligibility criteria was used. The control group received only common treatment of stroke. Recent and remote memory of two groups were assessed with a self- prepared questionnaire that its validity and reliability was obtained, and interview method were used to complete questionnaire. Then the data with using descriptive and analytic statistics (mean and standard deviation, and K square test, Fisher exact test, independent t test, repeated measures analysis, and post hoc tests) were analyzed. Results: The results showed that there were no statistically significant difference in recent memory scores in one week (p=0.082) and 6 weeks after the intervention (p=0.15), and also between the remote memory scores in one week (p=0.51) and 6 weeks after the intervention (p=0.096). The repeated measures analysis, and its following post hoc tests showed that with passing time in recent memory scores; the within groups difference (p=0.000) have been significant, and between groups difference (p=0.247) have been not significant. and also with passing time in remote memory scores; the within groups difference (p=0.002) have been significant, and between groups difference (p=0.61) have been not significant. This indicates that an increase in the recent and remote memory scores in different time periods of the study in both groups were due to passing the time and performing this intervention has not been increased recent and remote memory scores in experimental group than the control group and the intervention has not been statistically significant. Conclusion: Based on the findings of this study multi-sensory stimulation for 6 weeks in patients with stroke cannot lead to improve patients memory; studies with larger sample sizes and follow-up stroke patients after this intervention in a longer time is recommended.