تأثير مديريت بقاياي گياهي و زمان انجام پي‌آب بر عملكرد گندم آبي در سيستم كاشت روي پشته‌هاي عريض

Effect of Residue Management and Time of Post-Irrigation on Wheat Yield in a Raised-Bed Planting System

از عوامل مؤثر بر عملكرد گندم، استفاده بهينه از بقاياي گياهي و آب است. از اين رو نياز است تا روش‌هاي مديريت بقاياي گياهي و زمان اجراي پي‌آب روي پشته‌هاي عريض بررسي و ارزيابي شود. اين تحقيق در قالب طرح آماري اسپليت بلوك و به‌مدت سه سال اجرا شد. تيمار اصلي، مديريت بقاياي گياهي شامل: الف، سوزاندن بقاياي گياهي، ب، خارج كردن قسمت عمده­اي از بقاياي گياهي+ ساقه خردكردن و ج، خارج كردن قسمت عمده‌اي از بقاياي گياهي + ساقه خردكردن + شخم با گاوآهن برگردان‌دار است. تيمار فرعي زمان اجراي پي‌آب شامل: الف، 7 روز پس از كاشت، ب، 14 روز پس از كاشت و ج، 21 روز پس از كاشت در 3 تكرار است. پارامترهاي شاخص مخروطي خاك، درصد رطوبت خاك، درصد سبز، درصد بقاياي گياهي مانده بر سطح خاك، ميزان آب مصرفي و عملكرد گندم‌ اندازه‌گيري شد. نتايج نشان مي‌دهد كه تيمار استفاده از ساقه خردكن + گاوآهن برگردان‌دار، در مقايسه با سوزاندن بقاياي گياهي، باعث كاهش: شاخص مخروطي خاك به‌ميزان 8/ 18 درصد، ميزان سبز شدن 7 درصد، بقاياي گياهي مانده بر سطح خاك به‌ميزان 63 درصد و آب مصرفي به‌ميزان 5 درصد و نيز باعث افزايش ماده آلي خاك به‌ميزان 3/5 درصد، عملكرد گندم به‌ميزان 5 درصد و كارآيي مصرف آب بر اساس عملكرد گندم به‌ميزان 11/3 درصد شده است. نتايج همچنين نشان مي‌دهد كه زمان اجراي پي‌آب تأثير خاصي بر عملكرد گندم ندارد و مي‌توان آن را به‌مدت 21 روز از تاريخ كاشت به تاخير ‌انداخت يا به‌عبارت ديگر آن را حذف كرد.

The effective parameters of the present study on wheat yield were the optimum use of residue and water. The effects of residue management and post-irrigation methods on raised bed planting systems were evaluated for irrigated wheat. This study was a split-block design with three replications. The levels of residue management considered as main plots were burned straw (B), partial removal of straw + stalk shredder (R), and partial removal of straw + stalk shredder + moldboard plowing (RP). The effects of delay of post-irrigation was measured at 7 d (I7), 14 d (I14), and 21 d (I21) after planting for the sub-plots. The soil cone index, moisture content, percentage of plant emergence, percentage of surface residue cover, weight of 1000 kernels, water use, and wheat yield were measured. The results indicated that treatment RP decreased the cone index 18.8%, plant emergence 7%, surface residue cover 63%, and water use 5%, and increased organic matter 3.5%, wheat yield 5%, and water use efficiency based on wheat yield 11.3% compared to treatment B. The results also showed that timing of post-irrigation had no significant effect on wheat yield. This indicates that post-irrigation can be delayed until 21 d after planting, which effectively eliminates the need for post-irrigation.