كليدواژه :
حديث , حديث‌پژوهان غربي , حديث‌پژوهي , دوران معاصر , نص‌گراها , عقل‌گراها , نوگراها
چكيده فارسي :
رويكردهاي محققان معاصر دربارۀ حديث و حديث‌پژوهي را مي‌توان به جهات گوناگوني تقسيم كرد، كه در مقالۀ حاضر، نگاه محققان نسبت به «دين»، معيار اين تقسيم قرار گرفته است. يكي از مهمترين رويكردها در اين بحث، نص‌گرايان هستند كه تنها راه شناخت دين را خود نصوص ديني مي‌دانند و به‌ويژه سلفيان اهل سنت و برخي از اخباريان شيعه، حديث را در جايگاه بالايي قرار مي‌دهند. برخلاف اين، اغلب قرآنيون و گروهي از عقل‌گراها چندان وقعي به حديث نمي‌نهند.
از سوي ديگر، نوگراها به تاريخي بودن متون ديني معتقدند و در تفسير متون ديني بر تاريخي‌نگري، زبان‌شناسي و هرمنوتيك تأكيد مي‌كنند. اين عده متون ديني را تاريخي و ادبي دانسته و به روشهاي غربي به تحليل آنها مي‌پردازند. اما، نتيجۀ اين نوع تحقيقات، غالباً در تأليفات حديث‌پژوهان غربي ديده مي‌شود؛ زيرا محققان مسلمان كمتر به اين رويكرد، خصوصاً در مورد حديث، التفات داشته‌اند. براساس نتيجۀ اين پژوهش، نگاه غالب معاصر به حديث، رويكرد جمهور در ميان اهل سنت و رويكرد اصولي در ميان شيعيان است، كه ديدگاه‌هاي سنتي و ميانه‌تري نسبت به جايگاه حديث و حديث‌پژوهي دارند.
