تأثير برنامه آموزش مديريت استرس بر خود‌كارآمدي مادران كودكان مبتلا به تالاسمي

The effect of stress management training program on self- efficacy mothers of children with thalassmia

زمينه و هدف: تالاسمي شايع ترين كم خوني مزمن ارثي در انسان است. استرس ناشي از بيماري، تأثيرات نامطلوبي بر خودكارآمدي در امر مراقبت از كودك بر روي اعضاي خانواده به ويژه مادران بر جاي مي گذارد؛ بنابراين اين مطالعه با هدف تعيين تأثير برنامه آموزش مديريت استرس بر خودكارآمدي مادران كودكان مبتلا به تالاسمي انجام شد. روش بررسي: اين مطالعه از نوع نيمه تجربي است كه در بيمارستان سيد الشهدا (درمانگاه امام رضا) اصفهان در سال 1393 انجام شد. 64 نفر از مادراني كه كودك مبتلا به تالاسمي داشتند، به شكل تصادفي در دو گروه آزمون و كنترل قرار گرفتند و پرسشنامه مشخصات دموگرافيك و پرسشنامه پژوهشگر ساخته خودكارآمدي والدين در مقابله با بيماري تالاسمي فرزند را در ابتدا و انتهاي مطالعه و در مرحله پيگيري با گروه كنترل تكميل نمودند. براي گروه آزمون 8 جلسه آموزش مديريت استرس به شكل هفتگي انجام شد. تجزيه و تحليل داده ها با كمك نرم افزار SPSS و آزمون هاي آماري من ويتني، تي مستقل و فيشر استفاده شد. يافته ها: نتايج مطالعه نشان داد، ميان گروه آزمون و كنترل از لحاظ نمره خودكارآمدي قبل از مداخله اختلاف معني داري وجود نداشت (0/148=P)، اما بلافاصله پس از مداخله (0/001=P) و همچنين يك ماه بعد از مداخله نمره خودكارآمدي در گروه آزمون به طور معني داري بيشتر از گروه كنترل بود، به طور كلي خودكارآمدي مادران بلافاصله پس از مداخله و يك ماه بعد از آن نسبت به قبل از مداخله افزايش يافته است. نتيجه گيري: نتايج نشان داد، برنامه آموزش مديريت استرس مي تواند رويكرد مناسبي براي افزايش خودكارآمدي مادران داراي كودك مبتلا به تالاسمي باشد، لذا انجام اين برنامه براي بهبود خودكارآمدي مادران داراي كودك مبتلا به بيماري هاي مزمن از جمله تالاسمي توصيه مي شود.

Background and aims: Thalassemia is the most common hereditary chronic anemia in humans. Stress caused by the disease leaves adverse effects on children’s self-efficacy in the care of family members, especially mothers. Therefore, this study aimed to determine the effect of stress management training, self-efficacy in mothers of children with thalassemia. Methods: This quasi-experimental study was conducted in Seyedalshohada hospital (clinic of imam Reza) in Isfahan in 2014. 64 mothers of children with thalassemia were randomly assigned into two experimental and control groups. Demographic questionnaires and researcher-designed questionnaires of parental self-efficacy questionnaires dealing with the disease were completed at the beginning and end of the study and in the follow-up to the control group. Stress management training was conducted for experimental group of 8 sessions weekly. Data were analyzed using SPSS software and statistical tests of Mann-Whitney test, independent t-test and fisher exact test. Results: The results of study showed that there was no significant difference between the experimental and control groups in terms of self-efficacy score before the intervention(P=0.148), but self-efficacy score in the experimental group was significantly more than the control group after intervention as well as a month later, (P=0.001). Generally, self-efficacy in mothers after the intervention and one month later increased in comparison with pre intervention. Conclusion: The results showed that stress management training program can be a useful approach to increase self-efficacy in mothers of children with thalassemia. Therefore, it is recommended to improve the self-efficacy in mothers of children with chronic diseases such as thalassemia.