كليدواژه :
ادبيات داستاني , رمان دفاع مقدّس , سبك زندگي , هويت جهادي
چكيده فارسي :
هويت جهادي در مطالعات اجتماعي و فرهنگي، مفهومي تازه و بكر و در عرصة تنازعات بين‌المللي و منطقه‌اي از كاربردي‌ترين مفاهيمي است كه استفاده مي‌شود.اين هويت در مسائل ادبي نيز به‌ويژه رمان، جا بازكرده‌است؛ به‌گونه‌اي كه در دهه‌هاي اخير بيشتر مضمون‌هاي رمان دفاع مقدّس را به خود اختصاص داده‌است. مسئلة حائز اهميت، اين است كه فرهنگ هويت جهادي در اين ژانر چه دستاوردهايي را به مخاطب منتقل مي‌سازد؟ هويت جهادي از ضروري‌ترين نيازهاي يك جامعة مستقل است كه در صورت تحقق، تعرض عليه آن كشور، فرضيه‌اي بي‌ثمر خواهد بود. پژوهش حاضر بر آن است كه شاخصه‌هاي فرهنگ هويت جهادي را در دو رمان «نخل‌هاي بي‌سر» و «زمين سوخته» با استفاده از روش گفتمان ارنستو لاكلاو (Laclau,E) تحليل محتوا كند. در اين روش، پيوند محكم مؤلفه‌هايي چون شجاعت، مقاومت، ايثار و روحية شهادت‌طلبي- كه از باورهاي ديني و مذهبي در روح و جان او نهادينه شده‌است- به خواننده نشان داده مي‌شود. ضرورت و اهمّيت چنين پژوهشي مي‌تواند ضمن انعكاس باورهاي غير خردمندانة شخصيت‌هاي منفي، مخاطب را با سبك زندگي و فرهنگ جهادي خردمندانة رزمندگان نيز، بيشتر آشنا سازد. يافته‌هاي اين پژوهش، بر اساس متن رمان نشان مي‌دهد كه با توجه به روحية شخصيت برجسته (charisma) و مثبت داستاني كه ضد تجاوزگري است، دستاورد رمان‌ها، پايداري در مقابل دشمن بعثي و بازپس‌گيري سرزمين‌ها و شهرهاي اشغالي و ايجاد امنيت و استقلال كشور بوده‌است و از همين‌رو، ذهن مخاطب را براي دفاع از مرزهاي ايران اسلامي در جامعۀ كنوني آماده ساخته‌است.
چكيده لاتين :
In social and cultural studies, jihadist identity is considered a new concept and in the field of international and regional conflicts, it is one of the most used concepts. This identity has found place in literary matters, especially in novels, to the extent that in the last decades, it has been the theme of most Holy Defense novels. The important question is what achievements the culture of jihadist identity has transferred to the audience in this genre. Jihadist identity is one of the most essential needs of an independent society that if realized, attacking that country would be a fruitless effort. Using Ernesto Laclau’s discourse method, the present study seeks to achieve a content analysis of the characteristics of jihadist identity in the two novels ‘The Beheaded Palms’, and ‘The Burned Earth’. In this method, the reader is shown a solid link between components such as courage, resistance, sacrifice, and the spirit of martyrdom, which has been inspired by religious beliefs. Such a study, in addition to reflecting the non-wise beliefs of negative characters, can make the audience more familiar with the lifestyle and jihadist culture of the fighters. The findings of this research show that the achievements of the novels have been resistance against the Ba'ath party as our enemy, regaining occupied cities, and the establishment of security and independence of the country, considering the charisma and positive spirit of the character in the story that is against invasion. Therefore, such an identity has prepared the mind of the audience to defend the borders of Islamic Iran.
