اثر گراديان ارتفاع از سطح دريا بر تنوع گونه هاي درختي در جنگل‌هاي بلوط هيانان ايلام

Effects of altitude on tree species diversity in Hyanan oak forests of Ilam province

براي بررسي ارتباط خصوصيات ساختاري توده با تنوع گونه­ هاي درختي و چگونگي تغييرات تنوع گونه­ اي در امتداد گراديان ارتفاع از سطح دريا، منطقه ­اي به وسعت 450 هكتار از جنگل­هاي هيانان در شمال شرق شهر ايلام انتخاب شد. تعداد 46 قطعه نمونه 2000 مترمربعي با استفاده از ترانسكت­ هاي ممتد به صورت تصادفي سيستماتيك در عرصه پياده گرديد. در هر قطعه نمونه قطر برابر سينه، قطر حداقل و حداكثر تاج درختان و جست­ گروه­ها و تعداد آنها به تفكيك گونه و نيز ارتفاع از سطح دريا ثبت گرديد. مقادير 5 شاخص­ تنوع زيستي به وسيله نرم افزار PAST براي هر قطعه نمونه محاسبه و سپس آناليز آماري شدند. در مجموع 6 گونه درختي در سطح قطعات نمونه حضور داشتند كه بيشترين درصد حضور متعلق به گونه بلوط بود. نتايج نشان داد كه ارتفاع از سطح دريا بر تنوع، غنا و يكنواختي گونه ­اي اشكوب درختي تاثير معني ­دار داشته و طبقات ارتفاعي مياني (2100-2000متر) بالاترين تنوع و غناي گونه­ اي را دارد. يكنواختي با افزايش ارتفاع روند افزايشي داشته ولي در طبقه ارتفاعي 2300 متر كاهش مي­يابد. همچنين تاج پوشش با غناي گونه ­اي همبستگي مثبت و با يكنواختي همبستگي منفي دارد.

To study of tree species diversity in relation to elevation and some of stand structure characteristics, area about 450 ha of Hyanan forests located in north-east of Ilam city was selected. 46 plots 2000m2 were established in site using transects by random- systematic method. Variables in each plot were included tree diameter (DBH), crown maximum and minimum diameter for all trees, number of trees and tree species, and data of elevation. Values of five biodiversity indices were computed by PAST software and then analyzed. Totally 6 tree species were presented in the plots which the most presentation was belong to the Quercus persica. Results showed that elevation have significantly affected on diversity, richness and evenness of tree species and the middle elevation classes had the most species richness and diversity. Evenness has the ascending trend with ascend of elevation, but decreased in 2300m from sea level. Canopy density had positive correlation with richness but negative correlation with evenness.