پديد آورندگان :
نوري آذري، زهره دانشگاه علوم پزشكي اردبيل - دانشكده پرستاري و مامايي - گروه پرستاري داخلي جراحي , آقامحمدي، معصومه دانشگاه علوم پزشكي اردبيل - دانشكده پرستاري و مامايي - گروه پرستاري داخلي جراحي , اباذري، مالك دانشگاه علوم پزشكي اردبيل - دانشكده بهداشت - گروه بهداشت عمومي
كليدواژه :
ديابت , خستگي , كيفيت خواب , درد , افسردگي
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: خستگي در بيماران مبتلا به ديابت نوع دو، شكايت رايجي است كه مي تواند رفتارهاي خودمراقبتي و تلاشهاي افراد را براي كنترل ديابت تحت تأثير قرار دهد. اين مطالعه با هدف تعيين عوامل موثر بر خستگي در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 انجام شد.
روش كار: در اين مطالعه توصيفي- همبستگي، 218 بيمار مبتلا به ديابت نوع 2 مراجعه كننده به درمانگاه ديابت بيمارستان امام خميني (ره) اردبيل در سال 1396 به روش نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند. جمع آوري داده ها با استفاده از پرسشنامه پنج قسمتي شامل فرم اطلاعات فردي- اجتماعي، پرسشنامه خستگي، كيفيت خواب پيتزبورگ، افسردگي بك و مقياس آنالوگ بصري درد صورت گرفت. داده ها با استفاده از روش هاي آمار توصيفي (ميانگين، انحراف معيار و فراواني) و تحليلي (ضريب همبستگي پيرسون، مدل رگرسيون خطي و چندمتغيره) در نرم افزار آماري SPSS-22 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند.
يافته ها: ميانگين نمره خستگي در بيماران شركت كننده، 17/16±57/07 به دست آمد كه نشانگر خستگي متوسط بود. آزمون همبستگي پيرسون، همبستگي معني داري را بين خستگي با درد (r=0/44, p<0/01)، افسردگي (r=0/59, p<0/01)، تعداد عوارض بيماري (r=0/38, p<0/01)، طول مدت ابتلا به ديابت (r=0/21, p<0/01)، مدت زمان ورزش (r=0/305, p<0/01) و كيفيت خواب (r=0/39, p<0/01) نشان داد. اما بين خستگي با هموگلوبين گليكوزيله و شاخص توده بدني، ارتباط معني داري يافت نشد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از آزمون رگرسيون نشان داد كه چهار عامل درد، افسردگي، مدت ابتلا به بيماري و مدت زمان ورزش كردن به عنوان پيش بيني كننده هاي خستگي در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 مي باشند.
نتيجه گيري: پژوهش حاضر نشان داد كه خستگي مشكل نسبتاً شايعي در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 بوده و عواملي نظير درد، افسردگي، مدت زمان ابتلا به بيماري و مدت زمان انجام ورزش از عوامل موثر بر خستگي مي باشند. لازم است مراقبين سلامتي به ارزيابي خستگي در بيماران مبتلا به ديابت، توجه ويژه اي داشته باشند و مداخلات موثرتري را در جهت كاهش درد و شناسايي و كنترل افسردگي در اين بيماران انجام دهند.
چكيده لاتين :
Background & objectives: Fatigue is a common complaint in patients with type 2 diabetes,
which can affect self-care behaviors and people's efforts to control diabetes. This study was
conducted to determine the severity of fatigue and its related factors in patients with type 2
diabetes.
Methods: In this descriptive-correlational study, 218 patients with type 2 diabetes mellitus
who were referred to diabetes clinic of Imam Khomeini Hospital in Ardabil in 2017 were
selected by available sampling. Data were collected by five questionnaires including: sociodemographic
form, Fatigue Questionnaire, Pittsburgh Sleep Quality, Beck Depression, and
Visual Analogue Scale. Data analysis was done by using descriptive (mean, standard
deviation and frequency) and Inferential statistics (Pearson correlation coefficient, simple and
multiple regression model) in SPSS software v22.
Results: The mean fatigue score of the participants was 57.07±17.16, which indicated
moderate fatigue. Pearson correlation test revealed a significant correlation between fatigue
and pain (r=0.440 p<0.01), depression (r =0.590, p<0.01), Number of complications of the
disease (r=38.0, p<0.01), Duration of diabetes (r=0.21, p<0.01), duration of exercise
(r=-0.305, p<0.01), and sleep quality (r=0.390, p<0.01). However, no significant correlation
was found between fatigue and glycosylated hemoglobin and BMI. Data analysis using
multivariate linear regression showed that four factors of pain, depression, duration of
disease, and duration of exercise were predictors of fatigue in patients with type II diabetes.
Conclusion: The present study showed that fatigue was a relatively common problem in
patients with type 2 diabetes and factors such as pain, depression, duration of disease and
duration of exercise were factors that affect fatigue. Health care providers need to pay special
attention to fatigue assessment in patients with diabetes and proper interventions be taken to
reduce pain and diagnosis and control depression in these patients.
