نگاهى به عنصرهاى ساختارى داستان حضرت يوسف (ع) در قرآن مجيد

A Glance at the Structural Elements of the Story of Joseph (PUH) in Holy Quran

اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﺮ آن دارد ﮐﻪ زﯾﺒﺎﺗﺮﯾﻦ داﺳﺘﺎن ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ؛ ﯾﻌﻨﻰ اﺣﺴﻦ اﻟﻘﺼﺺ را از ﻣﻨﻈﺮ ﻫﻨﺮ داﺳﺘﺎن ﭘﺮدازى ﺑﻨﮕﺮد ﺗﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺘﺎب آﺳﻤﺎﻧﻰ، ﺗﻨﻬﺎ از ﻟﺤﺎظ ﻟﻔﻆ و ﻣﻌﻨﺎ ﻓﺼﯿﺢ و ﺑﻠﯿﻎ ﻧﯿﺴﺖ؛ ﺑﻠﮑﻪ از ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎر داﺳﺘﺎن ﻧﯿﺰ ﺟﻨﺒﻪ ى ﻫﻨﺮى ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﯿﺰى دارد. در ﭘﻰ ﺗﺤﻘّﻖ اﯾﻦ ﻫﺪف ﻋﻨﺼﺮﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﺎري داﺳﺘﺎن ﺣﻀﺮت ﯾﻮﺳﻒ (ع)را، در ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ، ﯾﺎﻓﺘﻪ، در ﺣﺪ ﺗﻮان ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر، ﻣﻌﺮّﻓﻰ ﮐﺮده اﯾﻢ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﭘﺲ از درآﻣﺪى ﮐﻮﺗﺎه ﺑﺮاي روﺷﻦ ﺷﺪن ﭼﺎرﭼﻮب ﮐﻠﯽ داﺳﺘﺎن، ﺳﺎﺧﺘﺎر اﯾﻦ ﻗﺼّﻪ ي ﻗﺮآﻧﯽ را ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ اﺟﺰاﯾﺶ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮده و ﺗﺤﻠﯿﻞ دﻗﯿﻖ ﺗﺮ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻋﻨﺼﺮ ﻫﺎي ﺳﺎزﻧﺪه ي اﯾﻦ ﻗﺼﻪ را زﯾﺮ ﻋﻨﻮان ﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ، ﻣﻮﺿﻮع، دروﻧﻤﺎﯾﻪ، ﻃﺮح، ﺷﺨﺼﯿﺖ، زاوﯾﻪ ى دﯾﺪ، ﮔﻔﺖ و ﮔﻮ، زﻣﺎن و ﻣﮑﺎن، ﻟﺤﻦ، ﻓﻀﺎ، زﺑﺎن، ﺳﺒﮏ، ﺗﮑﻨﯿﮏ و ﻫﺪف آورده اﯾﻢ. اﮔﺮ ﭼﻪ ﭘﯿﺶ ﺗﺮ ﻣﻔﺴﺮان و ﻣﺤﻘﻘﺎن زﯾﺒﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﺻﻮري و ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﻗﺼﻪ را در آﺛﺎر ﺧﻮﯾﺶ ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ، ﻫﺪف اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﮐﺮدن زﯾﺒﺎﯾﯽ ﻫﺎي آن از ﻣﻨﻈﺮ ﻧﻘﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎري ﺑﻮده اﺳﺖ.