سلوك محمود دولت آبادى در رمان سلوك

Mahmoud Doulatabadi’s Spiritual Conduct in Solouk

ﺳﻠﻮك، آﺧﺮﯾﻦ رﻣﺎن ﻣﺤﻤﻮد دوﻟﺖ آﺑﺎدي، داﺳﺘﺎن واﮔﻮﯾﻪ ﻫﺎى ﻗﯿﺲ درﺑﺎره دﻧﯿﺎى درون ذﻫﻨﺶ و ارﺗﺒﺎط او ﺑﺎ ﻣﻌﺸﻮﻗﻪ اش از ﻃﺮﯾﻖ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﻪ او اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭘﺮﺳﻪ زدن در ﻗﻬﻮه ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎى ﺷﻬﺮ ﭘﯿﺰردوف در ذﻫﻨﺶ ﺑﯿﺎن ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ. از آﻧﺠﺎﯾﻰ ﮐﻪ ﻋﺸﻖ در ﻧﻈﺮ ﻗﯿﺲ ﯾﻌﻨﻰ دﯾﺪه ﺷﺪن و ﻧﻮﻋﻰ ﻃﻠﺐ ﮐﺮدن ﺧﻮد اﺳﺖ، اﻧﺘﻈﺎر دارد ﮐﻪ ﻣﻌﺸﻮﻗﻪ اش ﺑﺎ ﻧﮕﺮﯾﺴﺘﻦ ﺑﻪ او ﺑﻪ او ﻫﺴﺘﻰ ﺑﺪﻫﺪ و ﺑﺎ او ﯾﮑﻰ ﺑﺸﻮد. اﯾﻦ ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﻰ ﺑﻪ دﻏﺪﻗﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﻰ ﺷﻮد. اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﯿﺲ ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﮐﺮدن ﺑﻪ دﯾﮕﺮى در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﮕﺎه ﻣﻰ ﮐﻨﺪ و درون ﺧﻮد را از ﻫﻢ ﮔﺴﯿﺨﺘﻪ ﻣﻰ ﺑﯿﻨﺪ. از اﯾﻨﺮو، واﮔﻮﯾﻪ ﻫﺎى ﻗﯿﺲ ﺗﻨﻬﺎ از زﺑﺎن ﺧﻮد او ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻗﯿﺲ ﺑﻪ دو ﻧﯿﻢ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه، ﮔﺎﻫﻰ ﻗﯿﺲ و ﮔﺎﻫﻰ ﻧﯿﻤﻪ دﯾﮕﺮش ﺣﺮف ﻣﻰ زﻧﺪ. اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰ ﺷﻮد ﮐﻪ آن دو ﻧﯿﻤﻪ وﺟﻮد ﻗﯿﺲ ﻧﻪ در ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻧﻪ ﺟﺪا از ﻫﻢ. اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ آﺷﮑﺎر ﻣﻰ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ دﯾﮕﺮىﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭼﯿﺰى از ﺧﺎرج وﻟﻰ ﺟﺰء وﺟﻮد ﻗﯿﺲ ﺑﻪ ﻗﯿﺲ ﻫﺴﺘﻰ ﻣﻰ ﺑﺨﺸﺪ. وﺟﻮد ﻗﯿﺲ ﻧﻪ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﻧﻪ در ﺣﺎل ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺳﺖ وﻟﻰ ﻫﺴﺘﻰ دارد. وﺟﻮد ﻗﯿﺲ ﻧﻪ از دﯾﮕﺮان ﺟﺪا ﻣﻰ ﺷﻮد و ﻧﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎﺳﺖ، وﺟﻮدى اﺳﺖ ﺑﺴﯿﻂ و ﺑﻰ ﺷﮑﻞ، در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻫﺴﺖ و ﻧﯿﺴﺖ. اﯾﻦ وﺟﻮد ﺑﺎ ﺣﻀﻮر دﯾﮕﺮىﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ و ﺗﺎ اﺑﺪ اداﻣﻪ دارد. ﻧﮑﺘﻪ اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺮ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻮدن ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه را ﺑﻪ بسيط ﺑﻮدن ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ. ﻗﯿﺲ ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺻﻔﺮ اﻧﺪﯾﺸﻪ وارد ﺷﺪه اﺳﺖ