استعاره و نقد بوم‌گرا: مطالعه موردي دو داستان « گيله‌مرد» و « از خم چمبر»

Metaphor and Ecocriticism: Case Study on two Stories "Gilemard" and "Az Khame Chambar"

بحران­ هاي محيط زيست حاصل تفكر و انديشه­ اي است كه انسان را در محور و رأس جهان خلقت مي­ بيند و همه چيز را براي او و در رابطه با نيازهاي او تعريف مي­ كند. در مقابل اين ديدگاه، ديدگاه زيست­ محور قرار دارد كه طبيعت را محور همه چيز مي ­داند. اين دو ديدگاه به خوبي نشان­ دهنده اين مسئله­ اند كه انسان­ ها همانطور كه بر طبيعت و جهان تاثيرگذارند، از سويي ديگر از طبيعت تاثير مي ي­ذيرند و اين تاثيرات بر تفكر و ذهن آنها نمايان و نيز بر زبانشان جاري مي­شود. در تحقيق حاضر، هدف، بررسي تاثير محيط زيست بر طرز تفكر و انديشه انسان­ ها است، كه در قالب استعاره بازنمود مي ­يابد. بر اساس طبقه ­بندي شيري(1387) دو اقليم شمال و خراسان(علوي و دولت­ آبادي) جهت بررسي انتخاب شدند. در تكوين سبك نويسنده علاوه بر انگاره ­ها و انگيزش ­هاي فردي و دروني، شمار زيادي از محرك­ هاي مرتبط با محيط اجتماعي و محيط جغرافيايي همواره اثرگذار بوده است. در اين پژوهش فرض بر اين است كه ديدگاه زيست ­محور در داستان­ هاي اقليمي بازنمود مي ­يابد. نويسندگان داستان­ هاي اقليمي آگاهانه يا ناخودآگاه طبيعت را محور قرار داده­اند و استعاره «مادر طبيعت» را به صورت­ هاي مختلف در داستان­ هاي خود به كار برده ­اند.

Environmental crises are the outcome of this thought that human being is the center of creation and the entire world is for them and for their needs. Versus this view, there is biocentric view which believes the nature is centre in the world. These two views indicate that human being effects on environment and also is influenced from it. These effects appear on mind and thought and finally represent in language of us. The aim of this paper is investigating of the effect of environment on thought which represent in metaphoric expressions.. In this paper, on the basis of Shiri(1387) classification, two climates of Iran(North and Khorasan)(Alavi and Dolatabadi) is selected. The results show that biocentric view is represented in regional novel. The writers of this kind of novel conscious or unconscious centered the nature and used the metaphor of "Mother of the Nature" in different forms in their novels.