بررسي ارتباط «معرفت و جنسيت» در معرفت شناسي فمينيستي

بدون عنوان

معرفت شناسي فمينيستي حاصل واكاوي دخالت عنصر«جنسيت» در فرايند معرفت است. آموزه هاي حاكم بر جريانات ساختارگرايي، پساساختارگرايي و پست مدرنيسم، بسترساز و الهام بخش فمينيست ها در تنسيق اصول معرفت شناسي فمينيستي است. اين نوشتار، پس از پاسخ گويي به اين سؤال كه در معرفت شناسي فمينيستي، جنسيت چه تأثيري در معرفت دارد، به بررسي و نقد نظريات معرفت شناختي فمينيستي با تكيه بر مباني معرفت شناختي فلسفه اسلامي پرداخته است. رويكرد سلبي و انتقادي، و رويكرد ايجابي و اثباتي، دو رويكرد موجود در معرفت شناسي فمينيستي است. در رويكرد سلبي، فمينيست ها قائل به تأثير نگاه و منافع مردانه در علوم كنوني و مردانگي دانش و لزوم توليد علم زنانه شدند و در بخش ايجابي معرفت شناختي فمينيستي، اصول معرفت شناختي حاكم بر علم زنانه توسط فمينيست ها تبيين شد. پژوهش حاضر پس از بيان اين دو رويكرد، به شيوه توصيفي، مشكلات علم فمينيستي و گرفتاري معرفت شناسي فمينيستي در باتلاق نسبيت گرايي را بيان نمود. سپس نسبيت گرايي كه مبناي معرفت شناسي فمينيستي است بارويكرد فلسفه اسلامي نقد شد. وجود بديهيات و بداهت شناخت آنها، نفي ماديت علم و اثبات تجرد آن، شالوده نسبيت گرايي را در هم مي شكند، در نتيجه تأثير فاعل شناسا در فرايند معرفت، نه به عنوان سازنده معرفت بلكه به عنوان دريچه اي متمايز به حقيقت كه مكمل افق هاي ديگر معرفتي است، بيانگر نقش جنسيت در معرفت است. طبق اين تحليل، هرچند جنسيت مي تواند افق هاي جديدي را فراروي علم بگشايد، اين افق ها متناقض و مقابل هم نخواهند بود. اين نتيجه به معناي خط بطلاني بر ادعا و آرمان معرفت شناختي فمينيستي مبني بر مردانگي دانش و تدوين علم زنانه خواهد بود.

not abstract