چكيده فارسي :
يكي از مجموعه‌هايي كه نزديك به هزار حكمت از حكمت‌هاي اميرمؤمنان(ع) در آن جمع‌آوري شده است، بخش «الحكم المنسوبه الي اميرالمؤمنين(ع)» در شرح نهج البلاغه ابن‌ابي‌الحديد است كه شارح معتزلي، آن را در پايان شرح خود به عنوان تتمه‌اي بر حكمت‌هاي امام علي(ع) در نهج البلاغه قرار داده است. وي اين حكمت‌ها را بدون آنكه منابع آن را يادآور شود، آورده است. اين مقاله در صدد شناسايي منابع حكم منسوبه است. در اين پژوهش بيش از نيمي از منابع اين حكمت‌ها بدين شرح شناسايي شده است: نهج البلاغه 2/4%، الكافي 2/9%، تحف العقول 5%، الخصال 1/9%، غرر الحكم و درر الحكم 2/10%، كنز الفوائد 8/2%، تنبيه الخواطر 4/4%، عيون الحكم و المواعظ 10/8%، البيان و التبيين 4/7%، مجمع الامثال 3/3%، شعب الايمان 3/3%، عيون الاخبار 6/5%، ربيع الابرار 13/4%، التذكرة الحمدونـيـة 14/8%، تاريخ مدينه دمشق 5/4%.
چكيده لاتين :
Al-hikam al-mansubah ila Amir al-Mu’minin is the final part of Ibni Abi al-Hadid’s commentary of Nhaj al-Balaghah is known as one traditional collection including almost one thousand wisdoms of Imam Ali`s; the author has added this part to his commentary as a complement for Imam’s wisdoms in Nhaju’lbalaghah. The commentator has gathered the complement without referring to any source. In the paper, it has been sought to discover the sources of the complement. In this study more than half of the sources of the wisdoms has been recognized and introduced as follows: Nhaj al-Balaghah 2.4%, Al-Kafi 2.9%, Tuhaf al-Uqul 5%, Al-Khisal 1.9%, Ghurar al-Hikam wa Durar al-Hikam 10.2%, Kanz al-Fawa`id 2.8%, Tanbih al-Khawatir 4.4%, `Uyun al-Hikam wa al-Mawa’iz 10.8%, Al-Bayan wa al-Tabyeen 4.7%, Majma’ al-Amthal 3.3%, Shu`ab al-Iman 3.3%, `Uyun al-Akhbar 6.5%, Rabi` al-Abrar 13.4%, Al-Tazkirat al-Hamduniyah 14.8% and Tarikhi Madinati Damishq 4.5%.
