توزيع فضايي پايگاه‌هاي نظامي آمريكا در آسياي مركزي و خاورميانه

سقوط اتحاد شوروي به‌عنوان يكي از دو ابرقدرت بزرگ جهان سبب شد تا با خروج رقيب اصلي ايالات‌متحده از صحنۀ رقابت، تعادل ژئوپليتيكي جهان بهم بخورد و فرصتي براي ايالات‌متحده فراهم شود تا نظم نوين مورد نظر خود در جهان را شكل دهد. در نتيجۀ اين وضعيت، بسياري از نظريه‌پردازان، اين مرحله را ورود به عصر شكل‌گيري نظام تك‌قطبي در نظام بين‌الملل ناميدند. مقامات كاخ سفيد بر اين باورند كه ايالات‌متحده به‌دليل داشتن ارزش‌ها و هنجارهاي جهان‌شمول، تنها قدرتي است كه شايستگي رهبري جهان را دارد و مي‌بايست از عدالت و آزادي در جهان دفاع كند. تحقق رؤياي هژموني آمريكا نيازمند تأمين شرايط آن بود كه بيش از هر منطقه‌اي از جهان در خاورميانه متمركز شده بود. از مجموع پايگاه‌هاي نظامي آمريكا، واشنگتن در منطقۀ آسياي مركزي و خاورميانه بيش از 50 پايگاه نظامي دارد. بنابراين شناخت پايگاه‌هاي نظامي آمريكا در اين مناطق با توجه به تهديدهاي روزافزون اين كشور اهميت دارد و استفاده از آمار فضايي مي‌تواند در شناخت بهتر اين پايگاه‌ها به ما كمك كند. هدف اين نوشتار، فهم الگوي توزيع فضايي پايگاه‌هاي نظامي آمريكا در مناطق ذكرشده با استفاده از ابزار تحليل داده‌هاي مكاني مورد كاوش در نرم‌افزار آرك‌جي‌آي‌اس است. نتايج به‌دست‌آمده نشان مي‌دهد كه پايگاه‌هاي داراي فاصلۀ كمتر از 620 كيلومتر تا مرزهاي ايران، بيشتر با هدف پوشش‌دهي و كنترل مستقيم بر قلمرو حاكميت ايران ايجادشده‌اند و در مقابل پايگاه‌هاي داراي فاصلۀ بيشتر از 620 كيلومتر از مرزهاي ايران، بيشتر با هدف عمليات پشتيباني و ساير هدف‌هاي آمريكا در منطقه ايجاد شده‌اند.