تحليل پيوندهاي امنيتي ايران و آسياي مركزي بر اساس نظريه «مجموعه‌هاي امنيتي منطقه‌اي»

ايران همواره به منطقۀ آسياي مركزي به‌عنوان منطقه‌اي در مجاورت جغرافيايي‌اش از جنبه‌هاي مختلف سياسي، اجتماعي، اقتصادي، ژئوپليتيك و امنيتي توجه داشته است. با توجه به پيوستگي‌هاي مختلف ايران و آسياي مركزي، وضعيت امنيتي در منطقه از منظر ثبات و بي‌ثباتي مي‌تواند بر امنيت ايران تأثيرگذار باشد. در بيش از يك دهۀ اخير، با تغيير رخ‌داده در مفهوم امنيت و طرح جنبه‌هاي نوين امنيت، بر ميزان اهميت آسياي مركزي براي ايران از منظر امنيتي نيز افزوده شده است. بر اين اساس، نوشتار حاضر با تمركز بر موضوع امنيت در آسياي مركزي و با استفاده از چارچوب نظري «مجموعه‌هاي امنيتي منطقه‌اي»، تلاش دارد ضمن ارائۀ يك طبقه‌بندي از مهم‌‌‌ترين مسائل و دغدغه‌هاي امنيتي موجود در منطقه، جنبه‌هاي پيوند ايران را با اين منطقه در بحث امنيت بررسي كند. به‌بيان ديگر، اين نوشتار در پي پاسخ‌گويي به چرايي تأثيرگذاري امنيت در منطقۀ آسياي مركزي بر امنيت ملي و منافع ملي ايران است و پس از بررسي و تحليل موضوع، چنين بيان مي‌كند كه با توجه به ميزان و شدت پيوندهاي امنيتي ايران با منطقۀ آسياي مركزي، ايران به جزئي از مجموعۀ امنيتي آسياي مركزي تبديل شده است. همين مسئله، سبب شده امنيت در منطقه بر امنيت و منافع ملي ايران تأثيرگذار باشد. در اين نوشتار از روش «تبييني» بهره گرفته شده، بدين معنا كه با بهره‌گيري از چارچوبي نظري، فرضيۀ پژوهش از دل گزاره‌هاي نظريه اقتباس شده و در رابطه با موضوع بحث، به آزمون گذاشته شده است.