امنيت هستي‌شناسانه: ابزاري براي مداخلۀ ژئوپليتيك غرب در خزر (با تأكيد بر مسئلۀ انرژي)

درياي خزر كه روزي منطقه‌اي خفته در عرصۀ جغرافياي سياسي و محل بازي بزرگ بود؛ پس از فروپاشي اتحاد شوروي بازي بزرگ جديدي در آن رخ نمايانده است و به قدري اهميت يافته كه در دستور كار قدرت‌هاي بزرگ قرار گرفته و كانون توجه در سياست بين‌الملل است. در واقع منطقۀ‌ ژئوپليتيك درياي خزر بعد از فروپاشي اتحاد شوروي به‌صورت منطقه‌اي فعال و داراي كاركرد خاص ظهور كرده است. به‌گونه‌اي كه سياست‌ها و تلاش‌هاي قدرت‌هاي بزرگ فرامنطقه‌اي براي تأمين منافع و تقويت موقعيت ژئواستراتژيك خود، راه را براي انتقال ايمن نفت‌وگاز از منابع درياي خزر هموار ساخته است. در اين ميان، وضعيت جغرافيايي منطقه، شرايط اقتصادي و سياسي كشورهاي حوزۀ درياي خزر، نوع ارتباط بين دولت‌هاي منطقه با قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي، وجود كانون‌هاي بالقوۀ بحران در منطقه و همچنين روند تحولات امنيتي و سياسي جهان از عامل‌هاي مؤثر بر توليد و عرضۀ نفت‌وگاز منطقۀ خزر به بازارهاي مصرف هستند. مؤلفه‌هايي كه سبب به‌كارگرفتن راهبرد‌هاي جديد از سوي بازيگران فرامنطقه‌اي براي رويارويي با روسيه و جمهوري اسلامي ايران در منطقه شده‌اند و منطقۀ خزر را به مركز درگيري بين‌المللي و به‌عنوان يكي از مناطق پرالتهاب تبديل كرده‌اند. فرضيۀ نوشتار آن است كه امنيت‌ هستي‌شناسانه در خزر به بهانه‌‌اي براي نفوذ راهبردي غرب از راه مداخله براي تأمين امنيت انرژي تبديل شده است. از اين‌رو، اين پژوهش با روش توصيفي‌تحليلي و با استناد به آمار و اسناد اين فرضيه را مورد آزمون قرار مي­دهد.